Deze keer een indrukwekkend Health Initiatief uit Nederland: AccesstoMedicine Index, twee cultuurfondsen i.o., Maxima op Socap/Europe, Jeff Skoll's Foundation & Forum, als case Fonds 1818 een Impact Investor 'avant la lettre' en het SRI Handbook.
MARKET
IMPACT INVESTING IN HEALTH
In het onderzoeksrapport van Alpha Mundi (blog 14april2011) werd voorspeld dat 'Health' in impact investing zou groeien, maar het leek in Nederland nog weinig in beweging. Deze week stuitte ik op een Nederlands breed gedragen initiatief.
INVESTEERDERS INDEX over TOEGANG TOT MEDICIJNEN
Het wereldwijd toegankelijk maken van medicijnen door de Access to Medicine Index. Wim Leereveld maakt 2-jaarlijks een investering index van 20 grote pharmaceutische bedrijven op basis van hun prestaties. De index wordt nu verbaal ondersteund door bijna 30 investeerders met een beleggingsvermogen van 3,7triljoen US$.
‘Door meer beleggers aan de Index te verbinden, groeit de druk op 'big pharma' om meer te doen voor diegenen die het het hardst nodig hebben', aldus oprichter van de index Wim Leereveld.Leereveld is streng: op 1 GlaxoSmithKline PLC met een 3,7 op 2 Merck & Co. Inc. met een 3, 1 en op 3 Novartis AG met 2,9.
Uit Nederland sinds kort ook APG (277 miljard euro vermogen onder beheer) en de ASN Bank. Erik-Jan Stork van APG, licht toe 'farmaceuten kunnen alleen succesvol zijn als ze nieuwe winstgevende en schaalbare businessmodellen ontwikkelen, die tegelijkertijd de toegang tot medicijnen en zorg voor de lagere inkomens verbeteren. Dit vraagt een fundamentele verandering van het bestaande model' (…) 'Daarom is het voor investeerders belangrijk te weten hoe de verschillende farmaceutische bedrijven hun strategie voor opkomende markten vormgeven. De Access to Medicine Index biedt deze informatie'.
Piet Sprengers, van ASN, geeft aan dat ASN wil investeren in farmabedrijven die een voortrekkersrol nemen, zeker waar het gaat om kansarme bevolkingsgroepen wereldwijd. ''De ATM Index is een waardevol instrument om dit soort bedrijven te selecteren voor ons beleggingsuniversum. Bovendien stimuleert de Index farmaceutische bedrijven om hun score op dit vlak te verbeteren'.
De ATMF index wordt financieel ondersteund door: de Bill & Melinda Gates Foundation, Ministerie van BuZa, UK Department for International Development, Oxfam Novib, Cordaid, HIVOS (MedeFinancieringsOrganisatie van BuZa/OS), ICCO (idem) en the European Agency for the Development and Health.
De ATM index 2010 accesstomedicineindex
Nieuwsbron o.a. pharmasite
CULTUUR
Tot nu toe niet genoemd, nu twee klappers:
VAN DEN ENDE WIL 100 MIJOEN VOOR NIEUW CULTUURFONDS
Cultuurondernemer Joop van den Ende wil een cultuurfonds voor internationaal aansprekende producties. Een opstart subsidie van 100 miljoen wordt gevraagd aan de overheid, daarom praat hij binnenkort met Premier Marc Rutte, want “de regering ziet kunst ten onrechte als last en als kostenpost. (Maar) “Investeringen in kunst kunnen juist enorm rendabel zijn”. En Van den Ende propageert een zakelijke stijl in zijn Mandeville lezing:
“De helft van het geld moet gaan naar marketing. Vijftig miljoen euro is veel geld, maar je moet duidelijk maken dat Nederland tentoonstellingen heeft die nergens anders ter wereld te zien zijn. (…) Ik heb het laten onderzoeken. Volgens de cijfers levert een museumaanbod van internationale kwaliteit, in combinatie met andere kunstproducties, 3,4 miljoen meer bezoekers op dan momenteel het geval is. ... Dat levert Nederlandse bedrijven en instellingen 1,3 miljard euro aan extra inkomsten op. Met ons belastingsysteem gaat hiervan rond de 50 procent naar de schatkist. Dat is 650 miljoen euro, op een investering van honderd miljoen. Kunst is geen linkse hobby, maar eigenlijk zeer rechts”.
Bron mandevillelezing2011
CULTUURFONDS met 15miljoen JAARBUDGET
De nieuwe Stichting Ammodo stelt dit jaar 15 miljoen euro beschikbaar voor kunst en cultuur. Hiermee is het meteen een van de grootste cultuurfondsen naast VSB Fonds (32 miljoen pj), (Prins Bernhard) CultuurFonds (24 miljoen euro pj) en SNS Reaal Fonds (16miljoen euro pj). Ammodo krijgt haar bestedingsbudget van de stichting Optas (1 miljard euro vermogen). Die stichting kwam aan vermogen door de verkoop in 2007 van het havenpensioenfonds aan verzekeraar Aegon. De voorzitter van zowel Optas als Ammodo is Prof. Pierre Vinken, oud-topman van uitgeverij Reed Elsevier en cultuur meacenas. Noot van de blogger of het cultuurfonds (ook) als impact investor opereert is niet duidelijk: de subsidie (!) voorwaarden worden binnenkort bekend gemaakt.
Bronnen: Volkrant en FM Weekly 25 mei 2011
Noot van de blogger Particulieren krijgen fiscaal voordeel in cultuurfondsen (die meer dan 70% beleggen in culturele projecten zoals musea en podiumkunsten). Beleggen in durfkapitaal, waaronder culturele projecten die opbrengst genereren geldt een vrijstelling van de vermogensrendementsheffing tot 55.145euro. Het huidige voordeel voor de inkomstenbelasting van 1% in 2011 wordt gefaseerd afgebouwd naar 0% in 2014.
Noot van de blogger Particulieren krijgen fiscaal voordeel in cultuurfondsen (die meer dan 70% beleggen in culturele projecten zoals musea en podiumkunsten). Beleggen in durfkapitaal, waaronder culturele projecten die opbrengst genereren geldt een vrijstelling van de vermogensrendementsheffing tot 55.145euro. Het huidige voordeel voor de inkomstenbelasting van 1% in 2011 wordt gefaseerd afgebouwd naar 0% in 2014.
IMPACT INVESTOR PROFIEL
EEN BILLIONAIRE MET IMPACT: JEFF SKOLL
Forbes besteedde in haar Bilionaire issue 2011 (blog 11mei2001) geen aandacht aan Jeff Skoll (nr 347). Onterecht vanuit impact (investing) perspectief, maar op de Forbes Billionaires 2010site staat wel een kort profiel. Skoll verdiende zijn miljarden met internet markplaats eBay en is oprichter van de Skoll Foundation (463 miljoen US$ vermogen) en de Capricorn Investment Group. De Skoll Foundation visie is leven in een duurzame wereld met vrede en voorspoed. Haar missie is grootschalige verandering te bereiken door te investeren in, netwerken met en 'celebrating' sociale ondernemers en innovators die de werelds grootste en urgentste problemen willen oplossen. Skoll is lid van de GIIN, het Global Impact Investing Network.
Om te investeren volgens zijn perspectief op 'ethics, personal attention and privacy' richtte Skoll in 2001 de Capricorn Group op. De Group investeert 'vrij traditioneel' voor de Skoll en zijn Foundation (4 miljard US$), een aantal clienten (o.a. Al Gore) en een vermogensfonds. Capricorn mikt naast rendement op schaalvergroting en 'significante' effecten en doet dan soms 'things others migth call crazy'. (zie link Capricorn)
Vorige maand werd weer het jaarlijkse Skoll World Forum voor 'Global Change' georganiseerd, een conferentie voor de 800 belangrijkste sociale ondernemers. Het thema dit jaar was Samenwerking, Leiderschap en het Inspireren van de volgende generatie(s). NB Als enige Nederlandse spreker: prinses Mabel van Oranje namens The Elders, een onafhankelijke groep 'global leaders' bijeengebracht door Nelson Mandela. Zij willen hun invloed en ervaring inzetten voor vrede, vermindering van lijden en saamhorigheid onder mensen.
Skoll social entrepreneurs skoll-entrepreneurs
Capricorn thegiin.org/spotlight on Capricorn
EVENT
MAXIMA(LE EXPOSURE) VOOR SOCAP/EUROPE
SOCAP/EUROPE heeft Prinses Máxima der Nederlanden gestrikt als keynote speaker op de opening op 30mei in haar hoedanigheid als 'Special Advocate for Inclusive Finance for Development' van de Verenigde Naties (Microfinanciering). SOCAP/EUROPE organiseert het congres over “Impact Investing een relatief nieuwe en snelgroeiende beweging die kapitaal wil aanwenden om problemen op sociaal of milieugebied aan te pakken en tegelijkertijd financieel rendement te realiseren. Deels betreft dit investeringen in microfinanciering. In opkomst zijn de investeringen in instellingen, ondernemingen en projecten die zich richten op verbetering op het gebied van onder meer duurzame energie, educatie, huisvesting en landbouw”. (Bron citaat 'nieuwsvannederland')
Meer over Socap/Europe SOCAP/Europe
Lijst met 50 impact investing seekers SOCAP/Europe/socialentrepreneurs
CASE FONDS 1818
Fonds 1818 steunt maatschappelijke initiatieven op het gebied van zorg, welzijn, kunst, cultuur, natuur, milieu en educatie. Het Fonds wordt als voorbeeld genoemd/geroemd in Prof Dr Harry Hummels 2008 onderzoek onder 51 grotere Nederlandse fondsen 'een Aandeel in maatschappelijke ontwikkeling' (p.42) Het Fonds met een eigen vermogen van 454 miljoen, belegt dan net geen 2% van haar vermogen missie-gerelateerd (de ambitie is/was 5%). Fonds 1818 is lid van de VBDO (Ver. Van Beleggers in Duurzame Ondernemingen).
In 2007 is het beleggingsbeleid herzien en in 2008 werd de eerste missie gerelateerde investering gedaan in 'Den Haag Centraal', een lokale krant, met een garantiestelling voor de ASB Bank. In 2009 investeerde Fonds 1818 in: 'Den Haag Centraal' met 175.000euro aandelen en converteerbare obligaties en een garantstelling bij een lening van de ASNbank van 100.000euro. In Stadsherstel Den Haag met een obligatielening van 500.000euro. In de Tuk Tuk Factory: een garantstelling bij een lening van de ASNbank van 100.000euro. In Oikocredit: 1 miljoen euro in aandelen en in het Amerikaanse Acumen Fund: toezegging voor de aankoop van 500.000euro de helft in 'senior notes' en de helft als 'subordinated loan'. Daarvan is 150.000euro opgevraagd. Sinds 2009 wordt ook Het Nutshuis, het oude hoofdkantoor van de Nutsspaarbank, begrepen onder de investeringen vanwege de missie. Het Nutshuis staat op de balans voor een bedrag van 6,5 miljoen euro.
Ook in de brochure van de FIN (Vereniging van (vermogens) fondsen 'Duurzaamheid' uit 2010 is het Fonds een 'lichtend' voorbeeld met: uitsluiting van bedrijven in landmijnen en clusterbommen, keuze voor duurzame indexen (in 2009 56% volgens de website!) en haar MRI investeringen. DirecteurBoudewijn de Blij verwoordt het in de FIN brochure zelf bescheiden “Van parkeerplekken bij ons gebouw gaan we een tuin maken. Zo stimuleer je dat mensen de auto laten staan. Zo’n besluit neem je samen met je medewerkers”.
Het jaarbericht 2010 biedt naast de cijfers weinig nieuws na deze zeer vliegende start en gaat alleen over de Nutstuin. De website is (nog) niet bijgewerkt voor het (MRI) beleggingsbeleid in 2010. Aan het rendement in 2010 op het eigen vermogen ligt het niet, dat was 8,2% (2009 17,9% en 2008 -19%).
Noot van de blogger: Fonds 1818 is -op dit moment en in dit 'onderzoek'- recordhouder duurzaam beleggen met 56% van haar vermogen duurzaam belegd.
Bron: Prof Dr Harry Hummels, 'Een Aandeel in maatschappelijke ontwikkeling' (2008, Uitgeverij van Gorcum)
Bron fonds1818.nl/beleggingsbeleid> duurzaam beleid in beeld en fonds1818.nl/investeringen-vanwege-de-missie > 2008 & 2009
Bron FIN/brochure duurzaamheid GELEZEN AANRADER
The Handbook on Responsible Investment Across Asset Classes, is een uitgave van het Boston College Center for Responsible Citizenship uit 2007. Het BCCRC werkt tegenwoordig samen met het Hauser NGO Center van de Harvard Universiteit. Het handboek is gesponsord door de FB Heron Foundation, een belangrijke speler op het gebied van impact investing (zie mini profiel op dit blog 11mei2011.
Het is 'back to basics' beleggen de doelgroepen zijn institutionele investeerders, vermogensbeheerders, beleggingsadviseurs en zeer vermogende particulieren. Per asset groep op een A4 een samenvatting van -1- de ESG EcologicalSocialGovernance opportunities, -2- de beschikbare 'tools' voor meten en beinvloeden, -3- de investeringsmogelijkheden/producten en -4- de potentieel beschikbare benchmarks.
Het handboek is een brede introductie en meteen een asset allocatie stappenplan. Deze keer vat ik de eerste hoofdstukken samen over: -A- rentedragend kapitaal, -B- obligaties, -C- aandelen en -D- investeren.
-A- Cash voor impact investing: Omdat dit een Amerikaans handboek is, een zee aan mogelijkheden om geld weg te zetten bij allerlei regionale en sectorale ontwikkelingsbanken in de VS.
Noot van de blogger: Dergelijke gespecialiseerde banken zijn er in Nederland voor internationale samenwerking (FMO, AsDB, AfDB) maar 100% in bezit van de overheid. Omdat de meeste banken in Nederland een duurzaam sparen product aanbieden is dit in Nederland eenvoudig te doen. En voor de kritische spaarder: op de eerlijkebankwijzer en verhuisjegeld worden bank onderzocht op hun (duurzame) prestaties.
Voor de chauvinisten onder ons” op p10, een box over Triodos bank -wederom- als lichtend voorbeeld uit Europa. Gezien het marginale marktaandeel van Triodos Bank is het goed om te weten dat ze strategisch samenwerken met (ABNAMRO)MeesPierson. Zie triodosmeespierson voor meer informatie. En... TriodosMeesPierson kwam in 2011 weer als beste uit de Euromoney Private Banking and Wealth Management Survey. Instellingen uit de sector kiezen de beste dienstverlener voor private banking.
-B- Obligaties: Het Handboek ziet beleggen in obligaties als aantrekkelijke mogelijkheid voor o.a. publieke investeringen in bijvoorbeeld infrastructuur of 'arme', onderontwikkelde regio's. Product types zijn o.a. Obligaties van ontwikkelingsbanken, de staat, duurzame bedrijven of obligatiefondsen in duurzame bedrijven. Sectorale staatobligaties kennen we in Nederland dacht ik niet, een staatsobligatie is er voor de financiering van 'de' maatschappelijke activiteiten/investeringen en sectorale specialisatie bestaat niet. Uitsluiting van bijvoorbeeld wapens/defensie is dus ook niet mogelijk. Noot van de blogger: Een opmerkelijk feit waar ik op stuitte bij vanlieshout & partners 'Het Triodos Sustainable Bond Fund belegt voor circa 70% in staatsobligaties'
In Nederland is er ruime keuze uit duurzame obligatiefondsen met transparante risico- en rendementsdata zoals voor 'Duurzame' fondsen, 'Duurzame bedrijven', StaatsObligatie etc. Tradebox van ABNAMRO geeft een zeer compleet overzicht en Morningstar. Op pag 25 Sarasin Sustainable Bond Fund als case omdat zij staats- en duurzame obligatiesfondsen vergelijkt op duurzaamheid op milieu gebied. . Sarasin is onderdeel van Rabobank en nu 100% duurzaam. Investeren in bedrijfsobligaties is interessant omdat bedrijven hiervoor transparant (moeten) zijn over hun ESG beleid en resultaten. Meer hierover in het volgende hoofdstuk over aandelen/public equity.
Als case op p. 25 het PaxWorld High Yield Fund. Noot van de blogger: PaxWorld is opgericht in 1971 door 2 Amerikaanse geestelijken die niet (indirect) wilden investeren in de Vietnam oorlog. Anno nu heeft PaxWorld, 11 'mutual' funds en 24 miljard US$ vermogen onder beheer. In Nederland kennen we meen ik geen religieus geinspireerde vermogensbeheers-of investeringsmaatschappij muv Oikocredit (zie blog 24feb2011) en Stimulans dat in 1980 werd opgericht door 30RK kloosterordes en congregaties (en enkele PC instellingen), maar in 2008 stopte met de participatie activiteiten.
-C- Aandelen kopen van duurzame bedrijven vormt de grootste duurzame beleggings categorie. Noot van de blogger: Het belangrijkste voordeel is natuurlijk de schaal van de impact, maar het verklaart ook de verbazing dat duurzaam beleggen vaak 'gewoon' beleggen is in de bekende grote (Nederlandse) multinationals. De VBDO www.vbdo.nl en SOMO www.somo.nl geven op hun sites analyses en stemadviezen aan aandeelhouders op basis van (minder)duurzaam gedrag van de grote Nederlandse bedrijven. NB2 In Nederland wordt nog geen 4% duurzaam gespaard en belegd, in de VS rapporteert het The Social Investment Forum dat 12,2% van de investeringen Socially Responsible zijn met een waarde van 3 biljoen US$. Meer informatie socialinvest.org en 2010 Report on Socially Responsible Investing Trends.
De aandelen markt is transparant en gevoelig voor publiciteit en hiermee dankbaar doelwit om ESG/duurzaam beleid van bedrijven te bevorderen. De DowJones publiceert sinds 1999 een Sustainbility Index en (London) de FTSE, de FTSE4Good. De bekende strategie, sustainable of de triple bottom line, focust op -1- uitsluiting, -2- positieve selectie en -3- beste-in-de-sector-selectie van bedrijven. p. 38 Voor institutionele investeerdes die minder uitsluitings (of desinvesterings)mogelijkheden hebben, is positieve selectie op ESG criteria een belangrijk middel op invloed uit te oefenen voor verandering.
-D- Investeren in niet beursgenoteerde duurzame bedrijven. Een van de onderdelen van impact investing waar opschaling door versneld kan worden door de ontwikkeling van duurzame producten en diensten en investeringen in achterbleven gebieden en diversiteit als doelstelling Requests for Proposals door grote investeerders spelen hierbij een belangrijke stimulerende rol (Noot van de blogger: net als (jaar)thema's van subsidierende instellingen dat kunnen doen). Hier gaat het om product of procesverbeteringen en/of gerichte investeringen in werkgelegenheid, 'housing and underserved communities' (handboek is gericht op de VS). De RFP geven de ESG criteria waarop voorstellen beoordeeld worden aangepast aan het 'thema' en/of de doelstellingen.
Een interessante regio case is het Bay Area Equity Fund (nu met 75 miljoen US$) van JP Morgan Chase gericht op 'venture stage' ondernemingen in laag inkomen gebieden (p.46). Spin-out is een venture capital firma, DBL, die haar 4e fonds heeft gelanceerd en nu 215 miljoen US$ beheert/belegt.
Een 'proces' gerichte case is het Calvert Special Equities Program dat 26 miljoen US$ investeert in ondernemers “that provide market based solutions voor sociale environmental en health problems” (p.51).
Volgende keer: vastgoed, hedge funds, grondstoffen en opkomende markten.
Bron: Het Handbook heb ik gevonden op de site van de Council of Foundation www.cof.org via de search optie > Handbook Responsible Investment. Met literatuur- en organisatieslijst.
