WAT is IMPACT INVESTING?

Impact investing of missie gerelateerd investeren is investeren in de opschaling van (nieuwe) activiteiten die sociale en / of milieu-doelen nastreven en 'winst' maken. Impact Investing is -omdat zij winst nastreeft- 'financieel duurzaam' en kan – op termijn - zichzelf financieren en de schaal van de sociale en of milieu (besparende of beschemende) activiteiten exponentieel laten groeien. Bron: Wikipedia Impact_investing.

(Herzien 8 oktober 2013)
 

Private or public?
De term impact investing wordt in marktonderzoeken (bijv van JP Morgan Social Finance) vaak gebruikt voor private equity investeringen, waarvan tweederde leningen, aan niet beursgenoteerde investeringsfondsen of ondernemingen met sociale, milieu en winst doelstellingen. Private Equity Impact Investeerders kunnen op de achtergrond blijven, alleen financieel betrokken zijn, of een actieve rol spelen als mentor en de groei van de onderneming leiden. Dit is vergelijkbaar met de manier waarop een durfkapitaal of venture capital firma zal helpen bij de groei van een bedrijf in een vroeg stadium.  
Recent komt (online) crowdfunding op als financieringsvorm voor ondernemingen, een risicovolle manier van direct investeren, met soms interessant aanbod van impact investeringsmogelijkheden. Door de kredietcrisis worden crowdfundingplatforms steed professioneler wat betreft screening van investeringszoekers voor toelating op hun platforms.
Grote en kleine investeerders en vermogensbeheerders kunnen echter ook op publieke beurzen als impact investor opereren door te kiezen voor sectoren die in basisbehoeften voorzien en vervolgens in bedrijven die voorkomen in duurzame indices of duurzaamheid/MVO of ESG prestaties laten zien. (meer hieronder).  

De argumenten voor impact investing zijn: 
  • Falende marktwerking: basisbehoeften en natuurbescherming
  • Maatschappelijke tekorten en onmogelijkheden: overheid en filantropie
  • Opschaling: door groeikapitaal van particulier kapitaal

De verwachting van impact investing
The (voormalige) Monitor Group van marketing goeroe Michael Porter onderzocht voor onder andere de Amerikaanse Rockefeller Foundation (vermogen 3miljard US$ in 2009, IRS form 990) en the Global Impact Investing Network, een lobby netwerk) de vooruitzichten van (private, niet beursgenoteerde) impact investing. Het rapport voorspelt in 2009, kort na de financiele crisis, een vertienvoudiging van de omzet in tien jaar van 50 naar 500 miljard US$ (miljoen x miljoen) omdat Impact Investing het potentieel heeft om te groeien naar 1% van het totaal wereldwijd belegd vermogen. Dat is bijna anderhalf maal de bijdrage van filantropie in de VS (31 biljoen in 2009) en 6% van het marktaandeel van duurzame beleggingen (7 biljoen US$ in 2009). Bron: 'Monitorinstitute Impact_Investing (pdg pag 9) 

Eind 2010 onderzocht zakenbank JP Morgan 'Impact investment: als emerging asset class' en schatte voor een beperkt aantal sectoren* de winstmogelijkheden tussen de 183 en 667 miljard US$ en de  investeringsmogelijkheden tussen de 400 miljard US$ en 1 biljoen US$ in de komende tien jaar. * Hernieuwbare energie, recycling, ICT, gezondheidszorg, onderwijs en cultuur zijn sectoren van impact investing maar worden niet altijd meegenomen in marktonderzoeken. Eind 2012 publiceerde het een voortgangsrapport van de impact investeringen van GIIN leden en haar eigen clientele: JP Morgan Social Finance Perspectives on progress 


Achtergrond

De opkomst van impact investing -in de Verenigde Staten- is deels een reactie op kritiek van de traditionele vormen van filantropie, (giften aan goede doelen en de vermogens en bestedingen van vermogensfondsen), internationale ontwikkelingssamenwerking en (multilaterale) overheden die wereldwijde maatschappelijk tekorten maar niet kunnen oplossen. Laat staan in de toekomst met het oog op de scherpe bevolkingsgroei. Bovendien worden zowel filantropie, (multilaterale) overheden en de (strategische) agenda's van (internationale) ondernemingen gezien als teveel gedreven door de (eigen) doelstellingen en visies (en beperkingen). 

Doelen en doelgroepen
De doelgroep van impact investing is vaak het miljard armste mensen op aarde, the Base of the pyramid, maar ook the underserved mensen zonder toegang tot diensten en producten zoals de financially excluded. Maar eigenlijk elke mens die niet in zijn basisbehoefte kan voorzien is een potentiel doel voor impact investing. De sectoren waarop impact investing zich richt zijn de basisbehoeften van mensen: voedsel(zekerheid en veiligheid), werk en inkomen, (betaalbare veilige) huisvesting, (preventieve) gezondheidszorg, (beroeps)onderwijs en als essentieel toegangsmiddel tot de basisbehoeften: mobiliteit, communicatie- en transactiemogelijkheden (internet en mobiele telefonie met betaalmogelijkheid). Cultuur en welzijn zijn uiteraard ook sociale doelen. 

Business model
Heel simpel is het sociale impact investing business model het aanbieden van betaalbare goedkope(re) diensten en producten aan heel veel mensen met lagere marge (door hogere kosten), maar hoge omzet. Het kan zijn dat langdurig in een business model moet worden geinvesteerd om een markt en marktaandeel te creeren. Net zoals ondernemingen investeren in Stars, producten of diensten met lange termijn nieuw marktperspectief (Boston Consulting Group). Zoals bijvoorbeeld bij microkrediet: kleine leningen aan arme mensen die zo een inkomen kunnen verwerven, maar die te duur zijn voor gewone banken. Microkrediet bereikt, na bijna 30 jarige aanloopperiode, ruim 100 miljoen arme mensen op aarde. De sector heeft een wereldwijde omzet van ruim 75 miljard dollar, waarvan 25 miljard internationaal en 2miljard marktaandeel voor Nederlandse financiele instellingen, omdat zij een pioniersrol hebben gespeeld. 
Modernere opvattingen van impact investeringen, maar vaak ook met tientallen jaren trackrecord, omvat investeren in kleine en middelgrote bedrijven in ontwikkelingslanden /  emerging markets omdat deze sector de grote werkgelenheidsmotor in (alle) economieen is. Lokale impact investeringen in krimpende of stagnerende gebieden geven een impuls aan werkgelegenheid, (beroeps)onderwijs en sociale netwerken en doorbreken zo de neergaande spiraal. Investeringen in de gezondheidszorg voor preventieve campagnes zoals vaccinaties of het ontwikkelen van medicijnen voor endemische (veel voorkomende) en epidemische (besmettelijke|) ziekten in armere landen redden levens en voorkomen of beperken (langdurige ernstige) ziekten en zijn ook impact investments.

Impact investeringen in het milieu zijn vaak gericht op (directe) besparingen door behoud van natuurlijk grondstoffen en vermindering van CO2 uitstoot en andere vormen van restafval en vervuiling. Denk aan energiebesparing en hernieuwbare energie met het oog op het opraken van olie en gas, cleantech (minder vervuiling), recycling (minder gebruik van grondstoffen en minder of herbruikbaarafval) maar ook (tropisch hard)hout en (zoet) water en bepaalde metalen die gebruikt worden voor ICT en mobiele telefonie. Dit zijn vormen van impact investing met tientallen jaren trackrecord en volwassen, gespecialiseerde investeringsmarkten. Behoud van biodiversiteit is een bredere opvatting van impact investing in milieudoelen die te maken heeft met de interne samenhang van het ecologisch systeem waar ook de mens deel van uitmaakt.

Financieel duurzaam
Winst maken is om twee redenen belangrijk: het nastreven van winst trekt extra kapitaal aan en (een deel van) de winst kan opnieuw worden geinvesteerd in meer of nieuwe activiteiten met sociaal en /of milieu impact. Op micro niveau genereert de 'winst' nieuw kapitaal om een activiteit regionaal of landelijk 'op te schalen of uit te rollen' (naar meso niveau) en daarmee meer mensen te bereiken of milieu doelen te realiseren. Op macro niveau neemt door impact investing de hoeveelheid kapitaal om te investeren in sociale en/of milieu doelen meer toe dan alleen door overheden en (bedrijfs- en particuliere-) filantropie kan worden geïnvesteerd.

De praktijk 
Impact investing, de term is 5 jaar geleden bedacht als marketing term, komt uit de Verenigde Staten en is dus kort gezegd gericht op People, Planet, Profit. Denk bij people in praktijk aan veiligheid, (raciale)diversiteit en kansen voor mensen met beperkingen en (gender) equality. Het Triple P principe is ontwikkeld door John Elkington.

Alle drie de factoren zijn belangrijk, net als bij blended value waar financiele winst voor een onderneming en de maatschappelijk toegevoegde waarde samen worden bekeken.

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, Duurzaamheidsverslagensociale jaarverslagen, corporate sociale responsibility beleid en / of activiteiten van bedrijfsstichtingen of ideeele sponsoring geven overzichten van de People en Planet activiteiten van bedrijven. De laatste jaren wordt vaak de afkorting ESG, Environment of Ecology, Social en Governance (goed bestuur) gebruikt voor de niet financiele prestaties van een bedrijf. In public investing (op publieke beurzen) gebruiken investeringsadviseurs en institutionele investeerders (pensioensfondsen) deze rapportages (en aanvullende vragenlijsten) voor risico beoordelingen, lange termijn perspectief en imago & branding beoordeling. Niet alle duurzame, MVO of ESG rapporterende bedrijven begeven zich op het terrein van impact investing en voorzien in de basisbehoeften van mensen, behalve hun eigen werknemers, afnemers, toeleveranciers en directe stakeholders.



Recente mijlpalen voor impact investing in Nederland
2013 De 1e Social Impact Bond in Nederland is gericht op het terugdringen van jeugdwerkeloosheid in Rotterdam. Die gemeente betaalt de investeerders Startfoundation en het ABNAMRO Social Impact Fund terug als uitvoerder Bizzybees 170 jongeren aan werk, een opleiding of eigen onderneming heeft geholpen. Het ABNAMRO Social Impact Fund verwacht 10% rendement te maken.
2012 Albert Verlinde (RTL etc) start een Theater Fonds dat bankgaranties geeft van 30.000 Euro voor voorstellingen buiten de Randstad en grote steden. 

2011 SNS Asset management start een nieuwe afdeling Impact Investment, want volgens directeur Harry Hummels is “de markt rijp voor een professionele service die zowel hoge financiele als sociale en milieuresultaten weet te boeken". Doelgroepen zijn institutionele investeerders, stichtingen en zeer vermogenden.

Impact invetsing avant la lettre
Impact investeren is dus als term veel nieuwer dan de praktijk. Al honderd(en) jaar wordt gezocht naar hernieuwbare energie en tientallen jaren investeren kerken, goede doelen en (publiek) private ondernemingen in activiteiten die winst genereren en sociale en / of milieu doelen nastreven. En 'Cultuur' of 'Groene' ondernemers' zijn ook 'impact investors'. Enkele histirische voorbeelden uit Nederland zijn:

1975 (de Steunvereniging) Oikocredit Nederland, wordt opgericht nadat de Wereldraad van Kerken kerkelijke gemeenten oproept om geld te lenen aan kleine boeren in de Derde Wereld. Oikocredit is nu een van de grootste particuliere kapitaalverstrekkers van microkrediet ter wereld met 533 (763) miljoen Euro uitstaand kapitaal in 859 projecten en 'bereik van 28 miljoen mensen.

1980 de TriodosBank wordt opgericht. Triodos verandert van een stichting, gericht op maatschappij vernieuwende initiatieven in één van de eerste duurzame zelfstandige banken van Nederland. Triodos Bank lanceerde het eerste groen- en cultuur(beleggings)fonds van Nederland. De bank heeft kantoren in Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk, Spanje en Duitsland. In 2009 werd de Triodos bank gekozen tot de Duurzaamste bank ter wereld (FT Sustainable Banking Award) voor haar leiderschap en de innovatie kracht door een internationale jury die werd samengesteld op initiatief van de Financial Times en IFC, onderdeel van de Wereld Bank. Het Nederlandse marktaandeel van de Triodos Bank was voor de financiele crisis 1,4%, maar groeide sindsdien onstuimig.

In het midden van de jaren tachtig gaf MamaCash, het eerste internationale vrouwnefonds, bankgaranties af voor vrouwelijke ondernemers die moeilijk(er) bedrijfsleningen kregen. Dat kwam omdat vrouwelijke ondernemers nieuwkomers waren (op de kredietmarkt) en / of zij toestemming nodig hadden van hun echtgenoot, vader of broer. Toen vrouwelijke ondernemers succesvol bleken en kredietverlening makkelijker werd, stopte Mama Cash met deze bankgaranties en haar garantiefonds.

2001: Een van de bekendste groene ondernemingen in Nederland is Tendris opgericht door achterzonen van 'de' Frits Philips, Ruud Koornstra en Friedwart Barfod. Tendris 'wil de wereld veranderen op basis van een duurzaam commercieel perspectief'. Tendris is onder andere actief op het gebied van mobiliteit, CO2-compensatie, energie zuinige led-verlichting en algenteelt (als oplossing voor een breed scala aan milieuproblemen). Vooral Ruud Koornstra is in de publieks- en business media actief als lobbier voor groen ondernemen.