23 februari 2018

SOCIAL IMPACT BONDS in NEDERLAND

UPDATE uit april 2019:
https://www.slideshare.net/alcanne/social-impact-bonds-nederland-opschaling-2019

Social Impact Bonds (SIBs) zijn impact investeringsinstrumenten uitgevonden in het VK, waar de 1e Social Impact Bond in 2009 werd gelanceerd voor Peterborough Prison Recidive Preventie door innovatie & keteninterventie. Privaat kapitaal & vermogensfondsen investeert en een overheid, bij ons meestal gemeente betaalt terug op basis van de maatschappelijke besparingen. Het (variabel) rendement is afhankelijk van de behaalde resultaten. Wereldwijd zijn er 108+ Social en Health Impact Bonds waarin 400miljoen US$ is geïnvesteerd en bijna 750.000 lives touched*.
 
In het VK zijn nu 42 SIBs en een SIB Fonds (ColumbiaThreadneedle/UK-social-bond) SIBs structureren kost tijd.

Nederland heeft 10 SIBs en daarmee staat het wereldwijd op de 3e plaats na het VK en de VS (20). O.a. Startfoundation (voor werk) en het ABNAMRO Social Impact Fund zijn actieve investeerders.



In totaal is in Nederland in 5 jaar bijna 17miljoen Euro geïnvesteerd. De 1e SIB uit 2012 is terug betaald. De uitvoerder is nu mede investeerder en doet werk SIBs in Utrecht en Eindhoven. De grootste Rdam Zuid is vroegtijdig gestopt (beoogd was 13miljoen Euro)

7 SIBs hebben als thema werk in gemeenten: Rotterdam (2), Utrecht (2), Eindhoven en Veldhoven en de Grensoverschrij-dende SIB van Enschede & Reihe in Duitsland.

Het Ministerie van Veiligheid & Justitie heeft een landelijke SIB voor recidive preventie.

In 2017 werden twee Health Impact Bonds gelanceerd: Schuldenvrij Gezonder voor families in de Haagse Schilderswijk en Kanker & Werk voor begeleiding van werkende kanker-patiënten tijdens en na hun behandeling en reïntegratie.

Eind 2017 startte de 1e SIB voor Statushouders in de gemeente Veldhoven. Er is ook een intentie overeenkomst met de gemeenten Eindhoven & Valkenswaard. Vluchtelingen met verblijfsstatus & uitkering krijgen taalles en begeleiding. Social Impact Finance, Den Haag (Privaat) initieerde de begeleiding van statushouders via social enterprise IamNL.

De door meerdere departementen ondersteunde not for profit intermediair Society Impact werkt met de Nationale DenkTank & VitaValley (Noaber Foundation) aan Health Impact Bonds. Aangesloten zijn het ministerie van VWS, pensioenfonds PGGM en verzekeraars. Er is / wordt gewerkt aan een HIB voor Valpreventie sinds 2015. https://www.veiligheid.nl/valpreventie/health-impact-bond
Amsterdam, de enige grote stad zonder SIB is al sinds 2014 bezig.

FACTS & FIGURES NEDERLANDSE SIBs & HIBs

10e SIB: Statushouders in Veldhoven

Problematiek: Statushouders, vluchtelingen met een verblijfsvergunning, vinden moeizaam werk. Naast taallessen helpt ondersteuning bij solliciteren. Voor kleine(re) gemeenten begrotelijk, net als de kosten van (bijstands) uitkeringen.  Nederland heeft zo'n 25.000 'statushouders' met een bijstandsuitkering.
Doelgroep: 70 Statushouders in Veldhoven worden begeleid bij het zoeken naar werk.
Businessmodel: Uitstroom statushouders uit de bijstandswet naar betaald werk.

Voorfinanciers/Investeerders: Fundatie van den Santheuvel-Sobbe: ''ondersteunt organisaties die zich inzetten voor mensen die het moeilijk hebben in onze maatschappij. De Fundatie richt zich op participatie, integratie en zelfredzaamheid''. De 2e investeerder is niet bekend gemaakt.
Investering : Ruim 1 miljoen Euro (quote Een Vandaag Fundatie vdS-S)
Rendement: maximaal 8%, afhankelijk van het succes, de uitstroom uit de bijstand, ie de besparing.
Eindfinancier: Gemeente Veldhoven.

Intermediair: SocialImpactFinance tekende een intentieverklaring met de gemeente(n), zocht de uitvoeringsorganisatie en de investeerders. 
De intentie is ook getekend door Eindhoven en Valkenswaard in juni 2016).
Uitvoeringsorganisatie: IamNL geeft intensieve begeleiding van 40uur per week en Regina Coeli, Vught taallessen.
Impact meting: niet gecommuniceerd.

Landelijke Politiek: SP Kamerlid stelde vragen aan de minister Koolmees van Sociale Zaken over de (10e!) SIB. Koolmees reactie: (FD) ''De inzet van de gemeente Veldhoven en hun samenwerking met de social impact bond sluit goed aan op de ambities uit het regeerakkoord om in te zetten op slimme combinaties van werk en inburgering', … Als het aan Koolmees ligt krijgt het Veldhovense initiatief navolging: 'Als gemeenten een effectieve manier vinden om samen met private partijen resultaten te behalen die anders niet behaald worden, is dat zeer interessant om verder te onderzoeken. Gemeenten hebben hierin ruime beleidsvrijheid.'


9e Health Impact Bond: Kanker en Werk

Problematiek
: Werk behouden tijdens en na de diagnose en behandeling van kanker. Re-integratie van werknemers met kanker verloopt echter vaak moeizaam. Zij hebben te kampen met vermoeidheid, minder concentratie en geheugenproblemen. Jaarlijks krijgen circa 40.000 werknemers de diagnose kanker. Daarvan verliest een kwart, 10.000 mensen hun werk.
Doelgroep: 140 werkende mensen met kanker, de deelnemers worden twee jaar begeleid.

Businesscase: ARBONED denkt met de nieuwe aanpak mensen gemiddeld 40 werkdagen eerder aan het werk te helpen. Besparing op ziekte uitkering (& vervangingskosten).

Voorfinanciers / Investeerder: ABN AMRO Social Impact Fund en Startfoundation.
Investering Instiglio**: investering 640.000 euro, uitbetaling 770.000 euro
Rendement: ergo maximaal 15%.
Eindfinancier: De Amersfoortse (verzekeraar, onderdeel van a.s.r.).

Interventie: De aanpak bestaat uit 3 modules: Ziekteverwerking: 6 gesprekken met de bedrijfsmaatschappelijk werkers waarvan één gesprek samen met de werkgever is. NB na de diagnose en dus tijdens de behandeling.
Skills: werken aan zelfvertrouwen en probleemoplossend vermogen zodat optimale arbeidsparticipatie bereikt wordt. Resources: de re-integratiefase & het managen van hulpbronnen. Uitvoerders: ARBONED, dat de interventie ontwikkelde en haar bedrijfs-maatschappelijk werkers & Re-turn, gespecialiseerde re-integratiecoaches.
Impact meting: TNO en Tilburg University doen wetenschappelijk onderzoek naar de resultaten van deze aanpak.

Meer in:
 http://www.startfoundation.nl/nieuws/nieuws/nu_mensen_na_kanker_sneller_aan_het_werk &
https://www.arboned.nl/nieuws/20171205-met-een-nieuwe-aanpak-helpen-wij-kankerpatienten-sneller-weer-aan-het-werk


8e Social Impact Bond: Werk, Bedrijf of in Opleiding Eindhoven

Problematiek: Werkeloosheid zonder (afgemaakte) opleiding.
Doelgroep: 300-360 jongeren met een uitkering in Eindhoven
Businessmodel: Besparing door uitstroom uitkeringsgerechtigden.
 

Voorfinanciers / Investeerder: Startfoundation, ABNAMRO Social Impact Fund en Buzinessclub.
Investering: samen 1,7miljoen Euro.
Rendement: ''als verwachtingen worden overtroffen'', geen cijfers gevonden.
Eindfinancier: Gemeente Eindhoven.

Interventie: in drie jaar tijd de jongeren naar werk, opleiding of eigen bedrijf begeleiden. Ervaring leert dat gemiddeld 10% een eigen onderneming start, 20% een opleiding en 30% van de jongeren een baan vindt die bij ze past.
Uitvoerder: Buzinessclub, ook al (succesvol) actief is in Rotterdam en Utrecht.
Impact meting: niet gecommuniceerd.

Meer in: http://persberichten.deperslijst.com/39779/persbericht-start-foundation-abn-amro-en-buzinezzclub-investeren-in-begeleiding-jongeren-naar-werk.html & https://www.abnamro.com/nl/duurzaam-bankieren/financieren-en-beleggen/social-impact-bonds/index.html



7e Health Impact Bond: Gezonder uit de Schulden

Problematiek: Schuldenstress leidt tot ongewenste bijwerkingen (mijn formulering)
Doelgroep: 250 multi-probleemgezinnen in Den Haag
Businesscase: Den Haag heeft 3200 multiprobleemgezinnen met gemiddeld een ton aan 'kosten'. De begleiding kost gemiddeld 10.000e per gezin per jaar. De (beoogde) besparingen zijn 'aanmerkelijk hoger' dan de investering
Voorfinancier/Investeerder: Zorgverzekeraar CZ.
Investering: 4.75miljoen Euro in twee jaar.
Rendement: ''bij succes een bescheiden rente''. (Media quote)
Eindfinancier: Gemeente Den Haag.

Interventie: maatwerk aanpak voor multiproblem-gezinnen met problematische schulden. 1 loket: SchuldenLab070, begeleidingsperiode: 3 (5) jaar.
In SchuldenLab070 werken 20 publieke & private partijen samen aan nieuwe oplossingen en innovatieve aanpak(ken) voor schulden en armoede in Den Haag.
Intermediair: Society Impact, not for profit SIB matchmaker
Uitvoerder: Sociaal Hospitaal, een project van Publieke Werken.
Impact meting: niet gecommuniceerd.

Opschaling: Bij succesvolle implementatie wordt het project opgeschaald met financiering van he PFZ&W, Pensioenfonds Zorg & Welzijn en de ING Bank. Het zou voor beiden ook de 1e SIB/HIB zijn.


6e Nederlandse SIB: Grensoverschrijdend op zoek naar werk (Wereldprimeur)

Problematiek: Werkzoekenden in Enschede en vacatures in/rond Rheine in Duitsland net over de grens.
Doelgroep: 138 werkzoekenden in de Gemeente Enschede.
Businessmodel: Uitstroom statushouders uit de bijstandswet naar betaald werk.

Voorfinancier / Investeerders: Startfoundation & ABNAMRO Social Impact Fund en uitvoerder BOAS Werkt (5%).
Investering: samen 1.1miljoen Euro.
Rendement: volgens Instiglio 3ton ie max 25%.
Eindfinancier: Gemeente Enschede.
Uitvoerder: BOAS Werkt (Groningen).
5e Nederlandse SIB: Werk na Detentie: (1e Landelijke SIB, Ministerie: Justitie & Veiligheid)

Problematiek: 80% van ex- gedetineerden heeft na een jaar geen werk & een uitkering. Recidive is 49% na 2 jaar. 
Doelgroep: 150 gedetineerden die meer dan 3 en minder dan 12 maanden hebben gezeten, vrijwillige deelname. Businesscase: Kwantitatieve doelen van het project: 10% minder recidive en 25% tot 30%* minder uitkeringsafhankelijken na 2,5 jaar. Besparing door uitstroom op uitkeringen & maatschappelijke winst.
NB In het VK, de Peterborough Prison SIB werd 9% minder recidive bereikt en is de interventie landelijk uitgerold.

Voorfinanciers / Investeerders: Startfoundation & Oranjefonds en ABNAMRO Social Impact Fonds.
Investering: samen 1,2 miljoen Euro (ABNAMRO 426.000e.
Rendement: maximaal 10% rendement ofwel 120.000 Euro op 1,2 miljoen Euro investering (Factsheet).
Instiglio: 1,3 miloen Euro. ABNAMROS Gerrit Zalm 'Wij hebben het risico beoordeeld en we mikken op een rendement van 5%'. (VK 3%) Eindfinancier: Ministerie van Veiligheid & Justitie. (3 jaar voorbereiding).

Interventie: WorkWise Direct* ondersteunt ex gedetineerden bij het vinden van werk,organiseren van huisvesting en aanpakken van schulden, zorg... Het is een keten-samenwerking project net als in de Peterborough Bond in het VK.
Uitvoeringsorganisatie WorkWise Direct. *St. 180, St. Exodus en Restart vormen Work-Wise Direct.
De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) werkt met gemeenten voor (her)vestiging en de evaluatie.
Intermediair: De not for profit matchmaker is http://www.societyimpact.nl/over-ons/
Evaluatie: WODC en Panteia.

VIDEOs: SIB Explanation: https://www.youtube.com/watch?v=Crm-j4kMUnM&feature=youtu.be&platform=hootsuite (3m45) Verantwoordelijk V&J Staatssecretaris Klaas Dijkhoff over de SIB: https://www.youtube.com/watch?v=jSfl0Un2ujQ (1m45)

4e SIB: Jeugd aan het Werk in Utrecht

Problematiek: Werkeloosheid, geen (afgemaakte) opleiding.
Doel & doelgroep: 380 tot 540 jongeren (18 tot 30 jaar).
Businessmodel: Uitstroom uitkeringsgerechtigden.
Voorfinanciers / Investeerder: ABNAMRO Social Impact Fund & Oranje Fonds (welzijn & sociale cohesie)
Investering: 2,1miljoen Euro.
Rendement: Media quote: maximaal 10% per jaar. Instiglio, undisclosed.
Eindfinancier: Gemeente Utrecht.

Interventie een 3-jarig traject aan om ze aan werk, passende opleiding of  een eigen onderneming te helpen.
Uitvoeringsorganisatie: Buzzinezzclub.
Intermediairs: EY, Twynstra Gudde, Van Doorne Advocaten.
Evaluatie & monitoring: SEO, St Economisch Onderzoek.
Rapportage: EY & de Universiteit Utrecht.

Bronnen: SocietyImpact op LinkedIn en https://www.abnamro.com/nl/newsroom/nieuws/forse-financiele-impuls-werkgelegenheid-voor-utrechtse-jongeren.html *Anno 2015 heeft het Oranjefonds 212,5 miljoen Euro vermogen en in 2014 had het 42,5miljoen Euro baten (mn van derden, Postcodeloterij NOS/postcodeloterij-ruimhartig-voor-de-koningde CASE IINieuws 1Dec15 of Charity Cases O-Z


3e SIB: Werkplaats Rotterdam Zuid
 
Problematiek: Werkeloosheid, geen (afgemaakte) opleiding.
Doelgroep: 750 mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.
Businessmodel: Uitstroom uitkeringsgerechtigden.

Voorfinancier/Investeerder: FondsDBL, een lokaal werkend familievermogenfonds.
Investering: Beoogd 13 miljoen Euro (in tranches, 1e 3miljoen euro, de SIB is voortijdig gestopt
Rendement: undisclosed.
Eindfinancier: Gemeente R'dam.

Interventie: Medewerkers van de aangesloten werkgevers zullen in een meester-gezel relatie de deelnemers opleiden tot vakkrachten. Het project is nadrukkelijk 'vraaggestuurd' en de selectie van deelnemers kijkt naar de ambities en competenties van de werkzoekenden. De looptijd is 5 jaar.
Uitvoerder: Werk+Opleidingsbedrijf de publiek-private Werkplaats Rotterdam Zuid.
Intermediar & begeleiding: SocialImpactFinance.
Evaluatie: Erasmus Universiteit meet de (totale) interventie resultaten.

2e SIB: Werk in Utrecht

Problematiek
: Werkeloosheid, geen (afgemaakte) opleiding.

Doelgroep: 250 werkeloze jongeren van 17 tot 35 jaar.
Businessmodel: Uitstroom uitkeringsgerechtigden.

Voorfinancier/Investeerders: Rabobank Foundation en de Start Foundation.
Investering: 700.000 Euro, Instiglio 730.000 Euro
Rendement: undisclosed
Eindfinancier: Gemeente Utrecht. Katalysator? De Gemeente Utrecht wil in 2018 de stad met de laagste werkloosheid zijn. Utrecht werkt al een paar jaar succesvol samen met The Colour Kitchen.

Interventie: 4 jarig leer-werktraject op MBO 1 & 2 niveau diploma en begeleidt deelnemers naar betaald werk.
Uitvoerder: The Colour Kitchen
Wie zaait: Start Foundation investeerde eerst in een project van The ColourKitchen voor bedrijfsrestaurants van de Rabobank. Met de investering van twee vermogensfondsen kan Colour Kitchen opschalen. http://www.startfoundation.nl/nieuws/nieuws/the_colour_kitchen_geeft_kleur_aan_bedrijfsrestaurants_rabobank
Intermediar & begeleiding: SocietyImpact.



1e SIB Werk, Bedrijf of Opleiding voor jongeren in Rotterdam

Problematiek: terugdringen van tegen jeugdwerkeloos in Rotterdam.
Doelgroep: 160 jongeren.
Businessmodel: Uitstroom uitkeringsgerechtigden.

Voorfinanciers/Investeerders: Startfoundation 'werkt aan werk' en ABNAMRO Social Impact Fonds.
Eindfinancier Gemeente Rotterdam (wil nu minimaal 1miljoen omvang)
Investering: 680.000 Euro, de investeerders worden al terugbetaald.
Rendement: Van de besparing door de stad Rotterdam op uitkeringen gaat 30% naar Startfoundation, 30% naar de het ABNAMRO Social Impact en 40% naar Buzinezzclub, de uitvoerder. ABNAMRO verwacht 12% rendement te behalen. 'Hoe sneller de jongeren uitstromen, hoe hoger het rendement'. AA schreef een rapport over Social Impact Bonds. Link https://insights.abnamro.nl/wp-content/uploads/2013/10/Social-Impacts-Bonds-rapport.pdf (pdf, 16p.) 

Interventie: jongeren aan het werk, een bedrijf of een eigen onderneming helpen.
Uitvoerder: Buzinezzclub.
Intermediairs: Society Impact, VanDoorne advocaten begeleidde de bond.

FACTS & FIGURES SIBs Wereldwijd
De recentste wetenschappelijke publicatie is van het Brookings Institute & Convergence een WEFDavos Impact Investing platform. De focus is op SIBs voor ontwikkelingslanden. Zij melden dat SIBs nu vooral een High Income Country instrument zijn: 102 en 6 in Middle Income Countries. De meeste SIBs werken met kleine aantallen, minder dan 600 mensen en bereiken nog geen  100.000 mensen. Enkele uitzonderingen: 6 voor 10.000 of meer mensen, 2 voor meer dan 20.000 mensen, de Moeder & Zuigelingenzorg Health DIB in Rajasthan, India bedient 600.000 mensen & wil 10.000 babies redden en de DC Water Environmental Impact Bond bedient 650.000 mensen.

Het Brookings Institute onderzocht de SIBs die zijn opgenomen in de SocialFinance UK Database: 108 Impact bonds, 392Miljoen US$ geïnvesteerd en 738.671 Lives touched
*De DC Water Environmental Impact Bond is kennelijk niet meegeteld.

Thema's: Workforce Development (36), Housing / Homelessness (19), Health (18), Child and Family Welfare (13), Criminal Justice (11), Education & Early Years (9), Environment & Sustainability (1) Adults with Complex Needs (1).

+ NB De database is niet actueel. Nederland: 8 Impact Bonds, 11.2Miljoen US$ en 2,530 Lives touched.
Onze Rotterdamse Werkplaats Zuid SIB van 13miljoen Euro ontbreekt en de nieuwste voor Statushouders (minstens 1miljoen Euro). SocialFinanceUK DATABASE: http://sibdatabase.socialfinance.org.uk/

Social Finance UK SFUK wijst er in haar laatste publicatie op dat er 24 Impact Bonds in low-and middle-income countries in ontwikkeling zijn en dat (Development) Impact Bonds kunnen leren van 10 jaar Britse ervaring met SIBs, bijna de helft is afgerond en het overheidsbeleid. In ontwikkelde landen zijn overheden de outcome funders in ontwikkelingslanden supranationale organisaties en vermogensfondsen.

SFUK wijst er o.a. op dat de Britse aanpak met een Outcomes Fund de basis vormt voor de 42 operationele SIBs i.t.t een 1 voor 1 project financiering.

MATRIX 
SF UK Het maakt onderscheid tussen Thematische SIBs (de beste interventie & competitie) en Innovatieve SIBs. Want ''the UN SDGs & scaling impact require a rigorous focus on outcomes, not inputs. A shift to financing outcomes will create space for front-line innovation, learning,and adaptation.''



Meer in: http://www.socialfinance.org.uk/sites/default/files/publications/sf_outcomes_fund_note_feb_2018.pdf (SUM 6 pag.) In juli 2017 publiceerde het een overzichts rapport SocialFinanceUK/SIBs-the Early-Years (pdf 87 pag.)

Nabrander
De Stanford Social Innovation Review on Pay for Success financing 
https://ssir.org/articles/entry/pay_for_systems_change
DATA**
Het Amerikaanse Instiglio.org een spin off van het Harvard SIBLab dat op Development Bonds inzet, heeft ook een, incomplete / niet helemaal actuele, online global database. Met investerings en uitbetalingsbedragen & looptijd, geen investeerders of doelgroep grootte.

Global outlook: Instiglio vermeld 36 SIBs in design fase (4 exploration).

Ongeveer de helft van de 42 Britse SIBs is afgerond, ze zijn voor werk en NEETS: youths Not in Education Employment or Training de politiek is aan het evalueren. De 16 lopende zijn vooral voor kinderen en jongeren, een long term health, een voor mental health en een voor HIV preventie.

In de VS lopen 18 SIBs, de eerste is mislukt. NB In de VS heten SIBs 'Pay for Succes' bonds, daar zijn ze kapitaal-intensief en lopen in de miljoenen (Instiglio & BridgesVentures). Breed palet o.a. Recidivisme (6), homelessness (5), en kinderen en families (4).

Opvallend: In Azie is m.u.v. India (2, 1) weinig animo behalve in Japan. Dat kondigde in 2016 aan 200miljoen US$, de helft van het nu geinvesteerde wereldwijde bedrag, te reserveren voor SIBs. Japan maakt vaart: in 2017 zijn al drie Health Impact Bonds gelanceerd: voor nierpatiënten, kanker screening en dementie preventie (Instiglio). 
 
Naast koplopers West Europa en de VS is het Midden Oosten speerpunt regio met Israel (4 operationeel, 2 design) en Palestina (2 design stage) Blogger: Dat komt waarschijknlijk door de inzet van de ''Social Investment & SIB uitvinder'' Sir Ronald Cohen. In Jordanië, Libanon en Turkije wordt de revalidatie Humanitarian Bond van het Internationale Rode Kruis voor Syrische vluchtelingen geïmplementeerd (10-30miljoen US$). Zie IINieuws 1 Okt 2017: https://www.slideshare.net/alcanne/impact-investing-nieuws-1-oktober-2017, p. 24: https://image.slidesharecdn.com/update161-1oktober2017pdf-170930193634/95/impact-investing-nieuws-1-oktober-2017-24-638.jpg?cb=1506859227 p. 25: https://image.slidesharecdn.com/update161-1oktober2017pdf-170930193634/95/impact-investing-nieuws-1-oktober-2017-25-638.jpg?cb=1506859227





Ik verzamel Nederlandse SIB infographics, factsheets op Slideshare/Alcanne & Pinterest/Alcanne/SocialImpactBonds.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten