5 Types Impact Investing

There are 2 types of impact investors, those with vast amount of money and those with vast amount of ambition. 

De term impact investing werd nog geen 10 jaar geleden bedacht als marketing term voor reeds bestaande investeringen met de ambitie om de economische ontwikkeling van landen te versnellen, vanuit sociale doelen, voor milieubescherming, cultuur behoud etc. Door de hype rond de term wordt deze makkelijk geplakt op allerlei investeringsmogelijkheden, tegelijkertijd zijn ook verschillende soorten impact investing ontstaan. Niet zozeer op die verschillende ambities, maar wel als impact investing sub-sectoren, met verschillende omvang en karakteristieke investeerders en investeringsinstrumenten. 
 

In deze blogpost worden de verschillende types beschreven, wie de belangrijkste investeerders zijn, de omvang, karakteristieken en trends in die markt en hun SWOTs* vanuit het oogpunt van inclusive impact investing. Ofwel wat kan je er als particuliere belegger mee?

Ervan uitgaand dat u dat bent of werkt binnen een van de 5 types, maar geen tijd hebt om de ontwikkelingen in de andere sectoren te volgen.

*Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats.

Ik noem de 5 types: Klassieke Impact Investing, Filantropische Impact Investing, Direct Impact Investing, Indirect Impact Investing en Crowdfunden voor Impact. 

Waarom Impact Investing?

Laat ik beginnen met een korte beschrijving van de motivaties voor impact investing: die kunnen niet financieel of financieel en een combinatie van beiden. Er zijn veel niet financiële motieven: traditioneel religieus, beginnend bij uitsluiting van voor mensen schadelijke industrieën en zich ontwikkelend naar investeren in duurzame bedrijven en impact investing. Ruim de helft van de Nederlandse religieuze organisaties en instellingen is impact investor (VBDO). Sinds de Club van Rome en zorgen over grondstoffen- en energie tekorten gaat het om investeren in een niet destructieve economie, in de natuur en biodiversiteit en het voorkomen van die apocalyps. Het kan gericht zijn op lokale social cohesie of zelfs wereldwijde solidariteit, voor altruïsten gaat het om het delen van hun welvaart etc.

Vanuit financieel oogpunt zou het wel een de groeimarkt voor de toekomst kunnen zijn nu investeringsmarkten gewend raken aan ESG integratie (waarbij de ESG prestaties gemeten worden), steeds meer transparantie door regelgeving en groeiend inzicht in de gevolgen van klimaatverandering op portfolio's. Duurzaam investeren groeit harder dan de markt en het tipping point waarin het de markt steeds sterker beïnvloed wordt binnenkort bereikt.

Impact investing is duurzaam beleggen 2.0: omdat de impact gemeten en gerapporteerd wordt, wordt ook duidelijk hoe duurzaam een investering is. Dan zal die mate van duurzaamheid een van de afwegingen worden in het investeringsproces.

Type 1: Klassieke Impact Investing

Waarom

Klassieke Impact Investing ontstond met het besef dat de filantropische sector en de overheid samen nooit genoeg fondsen zouden kunnen werven om groeiende vraag en wereldwijde problemen op te lossen. 
 

Wat & Wie

Klassieke Impact Investing is vooral private equity debt investing en het voorrecht van een exclusieve groep filantropische vermogensfondsen, ontwikkelingsbanken, institutionele investeerders, pensioenfondsen, vermogensbeheerders en (investerings)banken. De Rockefeller Foundation, de Bill&Melinda Gates Foundation, JP Morgan Social Finance en een paar dozijn gelijkgestemden richten in 2009 het Global Impact Investing Network op dat een groep impact investeerders heeft verzameld. 

De GIIN definieert Impact investments als ''investments made into companies, organizations, and funds with the intention to generate social and environmental impact alongside a financial return. Impact investments can be made in both emerging and developed markets, and target a range of returns from below market to market rate, depending upon the circumstances. The growing impact investment market provides capital to support solutions to the world's most pressing challenges in sectors such as sustainable agriculture, affordable housing, affordable and accessible health care, clean technology, and financial services. theGIIN.org

De hoofdtaak: infrastructuur

De GIIN heeft veel werk verzet om een infrastructuur te ontwikkelen voor impact investing: IRIS: the Impact Reporting Investment Standards, GIIRS: the ratings system for Impact Investments (een soort Morningstar) en Impact Base: een online database van ruim 300 Impact Investment Fondsen (voor accredited investors). De GIIN verzamelt. analyseert en deelt informatie over wereldwijde en regionale ontwikkelignen binnen Impact Investing, heeft een vacaturesite en start recent met management training voor fondsen, fondsenwerving en impact meting. Enkele van haar oprichters starten een impact investeringsfonds voor lnadbouw in Afrika als pilot en case study. In 2014 startte het de Base of the Pyramid Basic Services Track voor de financiering van dienstverlening aan underserved people in ontwikkelingslanden (theGIIN.org/basicservices, met steun van het Britse Department for International Development (DFID).

Hoe veel?

Jaarlijks rapporteren de GIIN en JP Morgan Social Finance over de investeringen van 's werelds grootste impact investeerders, Over 2014 rapporteerden 146 impact investeerders met ruim 60miljard US$ impact investeringen dat zij 10miljard US$ investeerden en in 2015 van plan zijn 11,6miljard US$ te investeren. Een derde beheert eigen vermogen, twee derde dat van anderen, 40% investeert in Noord Amerika, 14% in Sub Sahara Afrika (SSA) en 10% in Latijns Amerika. Volgend jaar willen ze meer investeren in SSA, Oost en Zuid Oost Azië, Latijns Amerika en het Caraïbisch gebied.

Markt en trends

De GIIN leden investeren vooral in betaalbare huisvesting, microkrediet & financial inclusion, community development, duurzame landbouw etc. In 2009 onderzocht het Monitor Institute het potentieel van impact investing en schatte dat de markt zou groeien van 50 naar 500miljard US$ in 2020 en daarmee groter zou worden dan filantropische en overheidsbestedingen samen. 

Hoewel de markt groeit met dubbele (GIIN&JP Morgan survey's) en zelfs driedubbele groeicijfers (EuroSIF) is de markt nog steeds bescheiden in omvang. De financiële crises heeft vrijwel alle economische activiteit overal getemperd en investeerders doen aarzelen. Bovendien versterkt Klassieke Impact Investing het cliché dat duurzaam beleggen rendement kost. Dat cliché is achterhaald, maar bij Klassieke Impact Investing zijn er verschillende varianten en en daarvan stelt impact first boven rendement en levert bewust rendement in. (De below the market returns in de GIIN definitie) De andere stijlen zijn Finance First (boven impact), Balancing impact & return en Catalytic Impact Investment of investeren in opkomende impact (sub) sector(s), markten en de pipeline. (star-up en groeikapitaal)

Een andere reden dat de groei van de markt achterblijft is dat investeerders graag track records zien die een jonge groeiende markt nog niet kan laten zien en de grote investeerders die Klassieke Impact Investing aantrekt een ruim aanbod en vooral grote deals verwachten (met bijbehorende hoge kosten en fees) die er nog niet zijn. Radicale innovatie begint meestal in de werkkamer niet bij grote bedrijven met penthouses views. Hierdoor is een financieringsgat ontstaan voor middelgrote sociale ondernemingen. (''The Bottom of the Pyramid'' Stuart Hart on nextbillion.net). Dit is een 'loose-loose proposition' volgens First Book's Kyle Zimmer tijdens het Skoll World Forum voor Social Enteprises. Want als 'enterprises don't gain access to scaling capital, investors have no way to learn about powerful new models to effect change, and neither is leveraging the visionary thinking of the other''.

SWOT

De GIIN heeft veel werk verzet en vooral ook veel bestaande initiatieven betrokken bij haar werk om de tientallen ambitueze actiepunten aan te pakken uit het Monitor Institute rapport (theGIIN.org/Investing for Social and Environmental Impact) dat kijkt zowel naar bestaande bottlenecks als potentiële versnellers. Zo publiceerden ze recent een framework om Global Reporting Initiative (GRI) data een systeem voor grotere ondernemingen te linking aan het IRIS systeem en werkt samen met B Lab (Corporations) op rating met haar GIIRS systeem. de GIIN startte een Netwerk naast haar Investors Council & Member systeem, maar is nog steeds zeer exclusief. Een opportunity kan zijn dat het haar kennis en inzicht samenvat voor verschillende gebrukers en doelen en misschien in infographics? Ik ben dol op infographics, zie mijn prikbord op Pinterest/cool-infographics-on-impact-investing)

Een andere kans is om inclusive impact investing te promoten, public equity investing door kleine particuliere beleggers, want private equity investeringen vormen maar 17% van het investerinskapitaal in the VS, (Sonen Sapital in hun 2014 impact report). De Rockefeller Foundation Impact investing pionier en GIIN supporter agendeert het af en toe al.

Wat kan de kleine belegger er mee?

De GIIN website biedt een overdaad aan informatie over impactmeting, markt ontwikkelingen en trends, investeringsmodellen, trainingen en vacatures, webinars, rapporten etc. Er is een maandelijkse nieuwsbrief. . Waar de GIIN mee bezig is en aan (mee)werkt zal de ontwikkeling van impact investing ongetwijfeld beïnvloeden.

Type 2: Filantropische impact investing

Waarom?

Net als Klassieke Impact investing, ontstond Filantropische impact investing omdat goede doelen zich nogal dubbelzinnig realiseerden dat ze hun ambities niet zouden kunnen realiseren met hun financiële mogelijkheden en ook dat ze hun vermogen zouden kunnen inzetten om die ambities te realiseren.

Het verschil met traditionele giften van goede doelen (bij vermogensfondsen vaak aan andere goede doelen) is dat niet alleen 'output' wordt gefinancierd, maar innovatieve activiteiten met opschalingspotentieel en dat door de lening of investering terug te krijgen budget is voor meer activiteiten. Een soort revolverend fonds dus om 'meer en echte impact' te realiseren. Filantropische impact investors zoals chari's en overheden willen liever impact dan output, ze willen oplossingen en opschaling niet alleen kleine noodhulpverlening en lokale successen. Maar er is privaat kapitaal nodig voor echt grote, wereldwijde opschaling. Vooraf voor preventie en om te besparen op overheidsuitgaven en om ruimte te maken voor problemen die ''nog niet zijn geagendeerd''.

De andere ontstaansreden voor Filanthropische impact investing is dat vermogensfondsen, vaak bedrijfsfondsen of van vermogensfondsen ondernemersfamilies besloten dat ze ook het vermogen konden inzetten voor de doelen. De VS kent al lang fiscaal voordeel voor programme related investment uit het fondsvermogen, daar wordt bijvoorbeeld sociale huisvesting mee gefinancierd. Ook voor community development (investing) is faciliterende regelgeving.

Een enkel fonds was al actief, maar de meesten kregen van hun vermogens-beheerder te horen dat fiduciair vermogensbeheer veilige, saaie investeringen vereist. Maar (fondsenwervende) goede doelen gingen steeds meer over op verantwoord vermogensbeheer, vooral door uitsluitingen. Het is ook nogal logisch dat de Nederlandse Hartstichting niet investeert in de tabaksindustrie, milieuorganisaties hechten aan milieubescherming en dat de Dierenbescherming niet in de bio industrie wil investeren. Maar goede doelen gingen ook beleggen in best-in-class bedrijven en dan komt impact investing steeds meer in beeld onder de noemer missie gerelateerd investeren.

Wat & Wie?

In 2000 begon in het Verenigd Koninkrijk een ontwikkeling die de Social Investment Roadmap voor de wereld lijkt te worden. (BuildingaSocialImpactInvestmentMarket, pdf, 23 pag.). Na veel initiatieven en nieuwe organisaties werd na bijna tien jaar de eerste Social Impact Bond (SIB) gelanceerd. Het is een private equity obligatielening die een complexe preventieve interventie financiert waarbij private financiers vooraf investeren en de overheid de hoofdsom en of rente terugbetaalt afhankelijk van de resultaten ofwel de besparingen. In de VS gebruiken ze de term pay-for-success. De toegevoegde waarde van de 1e Social Impact Bond is dat sociale sector organisaties in de keten verbindt en afrekent op het totale eindresultaat. Hoewel vrij complexe producten gaan Social Impact Bonds nu wereldwijd 'viral'. Ze krijgen veel belangstelling en ondersteuning door bijv wet- en regelgeving en 'potjes'. Sommigen verwachten dat het een gewoon instrument -som 'het' middel wordt voor goede doelen en overheden om effectieve interventies op te schalen op allerlei gebieden. Al voordat de 1e SIB werd gelanceerd had het Britse Allia Lmt al obligatielenignen voor goede doelen genoteerd aan de Luxemburgse beurs. Het heeft nu RetailCharityBond Lmt opgericht als uitgever van retail obligaties aan de Londonse beurs. (LSE ORB). Omdat deze obligaties voor iedereen toegankelijk zijn beschrijf ik ze bij Type 3 Direct Impact investments.

Het model voor filantropische impact investing:

STAP 1 Geef geld voor een haalbaarheidstudie & pilot;

STAP 2 Evalueer de effectiviteit en het opschalingspotentieel;

STAP 3 Vind mede en eindinvesteerders op basi van de maatschappelijke voordelen en besparingen;

STAP 4 Investeer in Social Impact Bond(s). 
 

Kort nadat het VK haar Social Investment actieplan begon werd de European Venture Philanthropy Association opgericht in 2004. Nu is het een ''unique network of venture philanthropy organizations and others committed to practicing and promoting high-engagement grant making and social investment in Europe''. EVPA definieert Venture Philanthropy als ''an approach to build stronger societal purpose organizations by providing them with both financial and non-financial support in order to increase their societal impact. EVPA’s diverse membership includes venture philanthropy funds, grant-making foundations, private equity firms and professional service firms, philanthropy advisors and business schools. Currently the association has over 190 members from 24 countries. (LinkedIn profile). EVPA stimuleert kennis uitwisseling en samenwerking, het organiseert conferenties en verzamelt en analyseert ervaringen. Zowel best practices als mislukkingen zoals ze deden voor hun 10jarig bestaan met oa de Shell Foundation en anderen.

Hoe veel?

Bij deze Filanthropische Impact Investing hebben we het weer over private equity. Er zijn wereldwijd ongeveer 100 Social Impact Bonds in de pipeline, het VK is kampioen met 31, waarvan de helft operationeel is. Een recent vrij compleet rapport 'the State of Play' of SIBs door Ecorys (2014) aarzelt om bedragen te noemen en de incomplete lijst van Instiglio (Spreadsheet horend bij sibs-worldwide) vertoont veel lege plekken. In Nederland gaat het om 1,5 mijoen Euro in 2 SIB's, maar die zijn klein vergeleken bij de Amerikaanse SIB's van gemiddeld 20 miljoen US$. Dus en dit is een zeer ruwe schating hebben we het over 1 miljard US$ inclusief de pipeline SIB's. Maar SIBs heben de wind mee, vooral Engelstalige landen organiseren de onderliggende regelving en beginnen op stedelijk, regionaal of landelijk niveau. Vorig jaar presenteerde de leden van de G7 SocialImpactInvestmentTaskforce, een initiatief van het VK, hun bevindingen en recent presenteerde de OESO haar analyse: OECD/social-impact-investment (pdf 136 pag.). 
 

De EVPA onderzoekt om de twee jaar de inspanningen van haar leden en anderen en bijna 100 respondenten: EVPA AnnualSurvey 2013/2014, (pdf, 75 pag.). Maar zegt niets over over de omvang van de markt. In het laatste onderzoek staat dat ''budgets for VP/SI are increasing, but many European venture philanthropy organizations still have annual budgets lower than €2.5m. In the last fiscal year, the average amount allocated was €9.6m (a 33% increase compared to last year) although the median was only €3m (?). Als we dit vermenigvuldigen met 100 hebben we het over ongeveer 300million Euro Philanthropic Impact Investing in mn (Western) Europe.

De Markt

Het VK, de SIB kampioen van de wereld, focust op jeugdige delinquenten en recidivisme preventie, kinderen in (pleeg)zorg en jongeren (Not in Education or Training: NEETS), daklozen, werk en sinds kort ook chronisch zieken. Amerikaanse SIBs richten zich ook op recidivisme, daklozen en werk en de Nederlandse en Duitse op werkeloze jongeren. De Belgische SIB richt zich op integratie van migranten door werk/ondernemerschap met hulp van mentoren. Een Indiase SIB od DevelopmentImpactBond DIB is gericht op naar school gaan en resultaten van meisjes. Andere DIB's zijn gericht op gezondheid: malaria, TB en HIV. Meer op: Instiglio SIB DIB worldmap&data

De EVPA leden investeren in Sociaal & Economische Ontwikkeling (22%), Onderwijs (14%), Onderzoek en Gezondheidszorg (beiden 13%) Voor kinderen (62%), mensen in nood (36%) en werkelozen (21%). Ze investeren elk jaar meer, vooral in non-profits (i.e. innovatie en het opschalen van de sociale sector) De helft van de investeringen is gericht op (West) Europa (het is de European VPAssociation) en was verdeeld over de 3 traditionele klassieke impact investing stijlen: >1/3, finance first <1/3 en 1/3 balancing impact & return. Maar in 2013 was dit verschoven naar: de helft balancing en finance first steeg naar 34%.

Trends

Filantropische Impact of Social Investment wint aan momentum en ook SIBs zijn zich aan het bewijzen. De 1e Britse SIB wordt landelijk uitgerold en volgende fases worden geheel door de overheid gefinancierd, dat kan dus uit.

Publieke agendering kan de groei van de markt verder versnellen, de G7 en OESO inspanningen stemmen mij hoopvol. De EVPA heeft ook een checklist ontwikkeld om de impact van investeringen te meten in een EU consultatie procedure. Het is ook interessant dat de Impact Investing Policy Collaborative net gefuseerd is met het Britse Social-Return-on-Investment Network (SROI, dat zich net heeft omgedoopt in SocialValueUK). Ik kom SROI in Nederland vooral tegen op gemeentelijk niveau. 

Door regelgeving en fiscale faciliteiten kunnen overheden de groei en ontwikkeling van de markt versnellen net zoals het VK heeft gedaan.

Wat er gebeurt is dat de sociale sector meer investeringsmogelijkheden gaat ontwikkelen. Of dit nu voor innovatie en/of opschaling is of voor preventie omdat dit slim sociaal investeren is. Maar er wordt aan gewerkt, waarna ook andere particuliere investeerders zullen instappen. Frappant: Moody's heeft net een index gelanceerd voor social public investments: Moodys-Strong-global-growth-in-social-investment-widens-UK-charities

SWOT

Uiteraard is filantropische impact investing het terrein van de filantropie. Maar dat hoeft niet te betekenen dat vermogensfondsen, stichtingen en High Net Worth Individuals' de enige spelers hoeven te zijn. De social sector als investees en andere investeerders zijn essentieel: de EVPA publiceerde niet voor niets Social Impact Strategies for Banks: Venture Philanthropy and Social Investment NB ABNAMRO heeft al een Social Impact Fund, het investeerde in de 1e Nederlandse SIB samen met de Start Foundation (voor werk) in Rotterdam. 

Maar de sociale sector moet effectieve(re) innovatieve producten en activiteiten (willen) ontwikkelen die ze kan verkopen aan cliënten of overheden waarvoor investeerders het groeikapitaal kunnen investeren. In het VK waar de voor de financiering Big Society Bank & Capital zijn opgezet (uit slapende banktegoeden) en een intermediairen systeem is opgebouwd om de sociale sector investible te maken pleitte haar geestelijk vader Sir Ronald Cohen herhaaldelijk voor meer initiatief aan die kant.
 

Filantropische impact investing zou meer inclusive kunnen worden door particulieren te betrekken bij haar activiteiten bijvoorbeeld door grote(re) bedragen te lenen als groeikapitaal voor opschaling van actviteiten die zich bewezen hebben.

Wat kan de kleine belegger er mee?

Deelnemen in een SIB of aan de venture filantropie activiteiten van de EVPA is nog lang niet aan de orde. Filantropisch effectiever zijn kan door te doneren aan filantropische impact investeerders (zie hiervoor charity-cases) of door geld uit te lenen en terugbetalingen weer door te lenen Via Kiva.org vanaf 20US$ (met creditcard of Paypal) of 25euro via de Nederlandse afdeling Wakibi.nl (met Ideal). Dat is voor micro leningen aan individuen of groepen voor persoonlijke of zakelijke doelen zoals een WC, een universitaire studie, winkelvoorraad, huisisolatie of zwemvliezen en een duikmasker om te vissen voor een alleenstaande moeder in Samoa voor eten en inkomen. Een kleine lening als aanbetaling is voor de lokale financier vaak genoeg garantie om het totale bedrag uit te lenen. Als de terugbetalingen weer worden doorgeleend, dan helpt Akanese in Samoa een Colombiaanse vrouwen coöperatie met hun handel in varkens.

Type 3: Directe Impact Investing

Mijn definitie van direct impact investments is dat het public equity beleggingsproducten zijn in ondernemingen die vooral actief zijn in basisbehoeften* of impact katalysatoren *voeding, schoon water en hygiëne, gezondheidszorg, (beroeps)onderwijs, betaalbare veilige, groene huisvesting, werk, MKB financiering, community development, clean & green tech, ICT gericht op impact etc. En laten we veiligheid niet vergeten in de breedste betekenis: van natuurlijke en menselijke bedreigingen. Een pluspunt is focus op de ontwikkeling en of het distribueren van betaalbare toegankelijke producten en diensten.

Denk aan beleggingsproducten voor de financiering van (de verkoop van) schone hybride auto's of openbaar vervoer, duurzaam vastgoed, klimaat transitie projecten, hernieuwbare energie, duurzame landbouw, water en afval management etc. Voorbeelden uit de praktijk van Groene of Klimaat obligaties.

Waarom?

Eenvoudig herkenbare beleggingsproducten verkopen makkelijker dan Private Equity investeringen, dat is de achtergrond van groene, vaccin en charity obligaties. Groene obligaties waren het terrein van (regionale) Ontwikkelingsbanken (die soms toegankelijke obligaties aanbieden zoals de Europese Investeringsbank). Maar sinds enkele jaren worden ze ook uitgegeven door (best-in-class duurzame) ondernemingen. De obligaties zijn een andere manier om goedkoop kapitaal aan te trekken, ze worden vaak overschreven en vanwege de gepeilde grote belangstelling soms al vooraf vergroot in omvang. De markt diversifieert van grote nominale waarde, exotische valuta, Lage risico rating en coupon naar bedrijfsobligaties in US$ en Euros met aantrekkelijkere coupons (en hoger risico).

Wat en Wie
Het is mogelijk om te beleggen in basisbehoeften en impact katalysatoren door Staatsobligaties omdat overheden hieraan werken. Staatsobligaties van goed functionerende democratieën geven meer garanties dat het geld goed besteed wordt, maar zijn niet perfect en halen niet alle doelen. Obligaties van supranationale organen zoals de Wereldbank, regionale ontwikkelingsbanken etc. zijn ook een optie en meer gericht op impact en duurzame ontwikkeling.

Dan is er de mogelijkheid om te beleggen in ondernemingen of fondsen die werken in basisbehoeften en impact katalyserende sectoren. Zoals hernieuwbare energie, green of clean tech, microkrediet en financial inclusion. Meer voorbeelden staan hier: IINieuws: een Impact Investing portfolio

Aantrekkelijk zijn de ondernemingen met goede CSR of ESG reputaties, vooral kansen, maar duurzaamheidslabels vormen niet per se een positieve impact garantie. Vaker gaat het om minder negatieve impact door energie en grondstoffen besparing. Er zijn vele bedrijven met duurzame reputatie die niet gericht zijn op (inclusive) basisbehoeften of het katalytiseren van impact. Grote ondernemingen hebben ook vaak gemengde bezigheden en de impact activiteiten zijn slecht een klein onderdeel , die schaar ik onder indirect impact investments or Type 4).

Aandacht voor toegankelijkheid & betaalbaarheid is belangrijk want dat is HET probleem van de meeste wereldwijde problemen. We hebben wel voldoende of oplossingen maar schieten tekort in het verspreiding ervan. Bijvoorbeeld gezondheidszorgondernemingen i.e. Farmaceuten zijn niet altijd gericht op het ontwikkelen van betaalbare producten voor alle of zelfs maar meer mensen. Als business model kunnen ze gericht zijn op dure producten en therapieën voor enkelen. Generieke medicijnenproducten mogen het dan na afloop van het patent wereldwijd verspreiden. De Access2Medicine index maakt dit transparant en heeft een paar navolgers die het ondernemingsbeleid voor access to nutrition en access to seeds onderzoeken. Meer in IINieuws1sept14.

Een duidelijk impact keurmerk is de term Klimaat of Groene obligatie en deze worden overal op de wereld verhandeld. Grote banken, waaronder de Rabobank hebben hiervoor de Green Bond Principles ontwikkeld, die nu al weer worden aangescherpt) als underwriters voor de marketing van deze obligaties. (Veel van) Deze obligaties zijn gebaseerd op de Green Bond Standards die zijn ontwikkeld door experts op uitnodiging van het Climate Bond Initiative en worden extern geverifieerd door hiervoor gecertificeerde bureau's, meestal de bekende ESG onderzoeksbureaus. Grote Financials zoals Barclays en S&P hebben indices gelanceerd om de prestaties van groene obligaties te monitoren in deze snel groeiende markt. De Oslo Stock Exchange heeft twee lijsten: een voor extern geverifieerde en een voor niet extern geverifieerde Groene obligaties (Oslobors: Increasing-the-visibility-of-green-investment-choices-today). Jammer genoeg hebben de groene obligaties vaak een nominale waarde van 100.000 US$ of euro en zijn daardoor niet toegankelijk voor kleine beleggers. Een actuele lijst staat hier: Climatebonds.net/data bonds

Speciale, maar niet toegankelijke impact obligaties zijn Vaccine Bonds die worden uitgegeven door de International Financing Facility Immunization (IFFIM.org). Deze obligaties hebben de vaccinaties gefinancierd die worden gezien als belangrijke factor in de halvering van kindersterfte de afgelopen 20 jaar. De investeerders zijn landen: Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Italië, Noorwegen, Australië, Spanje, Zweden en Zuid Afrika. Japan's Daiwa Bank bood ze als retail en institutionele obligatie aan in 2013 en 2009 en heeft meer dan 500miljoen US$ aan obligaties verkocht, Het is een van de grootste afnemers. Japan kent ook 'uridashi' groene, ontwikkelings- & reconstructie obligaties voor Japanse kleine beleggers. Opvallen: de Japanse duurzame beleggingsmarkt is voor 95% een retailbeleggers markt, precies het tegenover gestelde van West Europa (EuroSIF).

In het VK heeft Allia Lmt verschillende soorten charity bonds gelanceerd voor de sociale sector, in sociaal vastgoed. Eerst door noteringen in Luxemburg, maar nu door noteringen op het retailplatform van de London Stock Exchange (LSE, ORB) Het heeft hiervoor Retail Charity Bond Lmt. Opgericht als intermediair voor chari's. De grote emissies betroffen sociaal vastgoed, maar in april 2016 haalde ook de Charity Aid Fund, een soort bank voor goede doelen, zo 20miljoen UKpound op.

Hoe veel?

In 2014 werd voor bijna 40miljard US$ groene obligaties uitgegeven. In 2015 ongeveer 46miljard US$ en op basis van de emissies in 2016  (Climatebonds.net) zie ik de verwachting dat de omzet dit jaar wel zal groeien naar 100miljard US$ niet bewaarheid worden.

Vaccine Bonds hebben de afgelopen 23 jaar 6.5 miljard US$ opgehaald. De 2 charity bonds aan de LSE ORB voor sociaal vastgoed voor kwetsbare mensen hebben in 2014 11miljoen en medio 2015 27miljoen UK£ opgehaald. Volgens Moody zijn er echter 18 Britse chari obligaties waarvan 9 het afgelopen jaar zijn uitgegeven, wellicht de Luxemburgse of als private equity.

Markt ontwikkeling en trends

Duurzaam beleggen is hip&hot, zal blijven groeien en meer duurzame beleggingen aanbieden. Het zal minder aantrekkelijke investees stimuleren om te verduurzamen om zo goedkoper kapitaal aan te trekken.

Zoals gezegd versnelt vooral de Groene obligatie markt, het heeft aantrekkelijke, bekende emittanten die hun 2e en 3e groene obligatie zullen uitgeven na de grote belangstelling voor de eerste. Net zoals best-in-class duurzame ondernemingen krijgen (hun) groene obligaties veel belangstelling ook van niet traditioneel duurzame investeerders. Het Climate Bond Initiative onderzoekt, analyzeert en publiceert over de ontwikkelingen in de markt zoals het: year-2014-green-bonds-report. Ik hoop dat ze hiermee doorgaan nu ze de toegang tot hun website en de spreadsheet van groene obligaties net hebben beperkt tot hun professionele partners.

De public equity charity bonds in het VK hebben 'veilige' financiering voor vastgoed opgehaald voor huisvesting van kwetsbare mensen. Allia's Phil Caroe zegt namens de initiatiefnemers over RetailCharityBond Lmt. Dat 'it is a relatively small proportion of the largest charities this bond issuing platform is going to benefit. But the introduction of retail charity bonds is part of a broader, strategic approach of building a social investment market and creating a social investing culture that will benefit all social sector organizations in need of capital.'
Moodys heeft net een index gelanceerd voor social public investment: Moodys-Strong-global-growth-in-social-investment-widens-UK-charities en Moodys/mpse (voor public debt van: regionale en lokale overheden, universiteiten, ziekenhuizen en woningbouwcorporaties).

Opkomende markten
Opkomende markten voor retail direct impact investing zijn investeringen in impact transparante en Sociale Ondernemingen. Transparant over hun impact (ambities) zijn de ondernemingen die genoteerd zijn aan Social Stock Exchanges (SSX). Singapore’s Impact Investment Exchange (IIE) is een partner van de Mauritius Stock Exchange en echt een handelsplatform. De andere geven impact rapporten zoals de SSX in het VK (12, John Elkington, van People-Planet-Profit, gaat met ze samenwerken), USA , Canada, Brazilië, Zuid Afrika en Kenia. NB SSX kunnen ook filantropische doelstellingen hebben. 

 

In Nederland werken de 3 grote internationale accountancy & consultancy firma's samen in True Price, dat de werkelijke waarde van organisaties en ondernemingen onderzoekt. 
 

Sociale Ondernemingen die echt groot zijn geworden, en bij voorkeur een certificaat hebben als B Corporation (companies creating the most impact for a better world), gaan naar de beurs en zijn een nieuwe direct impact investment optie. Recent ging Etsy een online webshop for kunstenaars en creatievelingen onder grote belangstelling naar de beurs in de VS voor 267miljoen US$ en 16 US$ per aandeel. (NU: Nasdaq/etsy)

Opkomende trend: retail investment transparantieTerwijl ik dit schrijf maakt ABNAMRO Bank bekend dat het een duurzaamheid indicatie, 5 puntsscore zal geven aan bedrijven op basis van hun Environmental Social and/or Governance (ESG) prestaties (Dat klinkt wel als de impact bijsluiter of indicator: Toelichting op de Impact Bijsluiter voor Beleggingsproducten. Al eerder gaf ING Bank aan haar private banking klanten elk kwartaal een duurzaamheidsrapport te geven bij hun portfolio prestaties. Door de groeiende 'transparency'' van retail fondsen kan uitstroom ontstaan uit fondsen met lage ESG score naar fondsen met hoge ESG score en de introductie van nieuwe fodnsen met hoge(re) ESG scores.

Ook interessant: de relevantie van (de soms wel overdaad aan) ESG data wordt onderzocht in opdracht van het Global Initiative for Sustainability Ratings, (GISR) om onderscheid te kunnen maken tussen materiële en nice to know ESG data per sector. Meer op: RateSustainability.

SWOT

Direct Impact Investing in public equity van ondernemingen met impact is erg inclusive, toegankelijk voor kleine beleggers bij elke online broker en bank bied ze aan (maar niet alles).

De meeste Groene obligaties zijn (nog) niet erg inclusive door de hoge nominale waarden van 100.000 US$ or Euro. Maar nu steeds meer groene bedrijfsobligaties worden uitgegeven verruimt het aanbod hopelijk ook met bescheiden nominale waarden. NB de Europese InvesteringsBank biedt soms wel toegankelijke obligaties aan van 1000 euro nominaal. Met goede risico rating en dus kleine coupons.

Er zijn ook groene obligaties uitgegeven met twijfelachtige groene ambities, maar de sector is behoorlijk selfcleansing door de stakeholder media. Met bestaande de principes, standaarden, externe verificatie en aparte listing heeft de sector alles mee om te versnellen.

Wat kan de kleine belegger er mee?
Investeringen in staats- en supranationale obligaties hebben goede risicoratings en er zijn benchmarks van hun impact van een Korean researchburaeu Solability: Competitiveness_Index en RobecoSAM: Countryeconomy.com/ratings. 
Supranationale banken geven groene en ontwikkelingsobligaties uit, maar ook de NederlandseWaterschapsBank en de BankNederlandseGemeenten gaf een obligatie voor de algemene kas van best-in-class gemeenten. 

Investeren in best-in-class ondernemingen in basis behoeften en impact katalyserende sectoren bieden rendement en impact en op termijn zelfs beter rendement omdat ze strategisch op mega trends sturen zoals de groeiende wereld bevolking en vergrijzing, opkomende markten, grondstoffenschaarste etc.

Investeren in Groene retail obligaties vereist wat zoekwerk. Het Climate Bonds Initiative (CBI) heeft een lijst haar website staan: Climatebonds.net/data
En de newsletter/blog meldt het laatste nieuws met emissies. Maar ga uit van goede rating en dus lage(re) coupons, net zoals bij best-in-class bedrijfsobligaties. Af en toe zijn er ook interessantere coupons bij van  bedrijfsobligaties van gewone duurzame/impact bedrijven. Vroeg instappen kan uiteraard ook koerswinst opleveren. Eind 2015 heeft Triodobank het MultiImpact fonds gelanceerd, een combinatie van haar bestaande duurzame fondsen en 30% groene obligaties. die hierdoor wel toegankelijk zijn: inclusive. Meer op: Triodos/Multi Impact Fund en Impact Bonds

Dan zijn er de obligaties van Oikocredit, een impact first obligatie met lage pay out van constant ongeveer 1,5%. Het niet uitgekeerde rendement wordt geherinvesteerd in micro-krediet, eerlijke handel, landbouw en hernieuwbare energie in ontwikkelingslanden. Het is nu het grootste public equity microkrdiet fonds in de wereld.Sinds eind 2015 is het mogelijk om 10 of 25 euro per maand of 200 euro inleg te investeren in d eobligaties van 1000euro. Inclkusive dus!
NB Oikocredit is ook erkend goed doel waardoor giften, bij de ontvangen rente,  aftrekbaar zijn voor de belasting (ANBI status): Oikocredit.nl/beleggingsopties

En kijk uit naar de beursnoteringen van Sociale Ondernemingen. Elke beursgang krijgt mediaandacht deze extra vanwege het social business model. Interessant zijn de B Corporations sociale ondernemingen, daarvan zijn er wereldwijd 1200, ook in Nederland. IINieuws1mei15. Ze werken samen met het Global Impact Investing Netwerk (Type 1). Beursgangen levern 50% kans op succes op, volgens prof Arie Buijs in zijn boek fabeltjes-over-beleggen

Type 4: Indirecte Impact Investing

Mijn definitie van indirecte impact investing is dat het public equity investeringen zijn in ondernemingen die strategisch inzetten op het ontwikkelen van toegankelijke en betaalbare basis behoeften en of impact katalysatoren. 
 

Waarom

Indirecte impact investeringen vormen een deel van het versneld groeiende verantwoorde, duurzame beleggingsuniversum. Wereldwijd rapporteert de sector grotere groei dan de niet duurzame markt sinds de crises van 2008 en 2011. Een financiële achtergrond vormt het feit dat duurzame en microkrediet investeringen minder waarde verloren, hun volatiliteit is lager. En het wordt steeds duidelijker dat best-in-class duurzame ondernemingen beter presteren dan achterblijvers of bedrijven die slechts de minimale wettelijke vereisten nastreven. Duurzaamheid geeft goedkoper toegang tot kapitaal en ruimte voor innovatie, duurzame bedrijfsvoering etc.

Maar Indirecte impact investeringen zijn er ook buiten het duurzame beleggingsuniversum, bedrijven die zich richten op basibehoeften en impact katalysatoren en bij voorkeur een redelijke ESG waardering hebben. CSRHub heeft een online toegankelijke trabsparantie en ESG benchmark databank van ruim 14,400 bedrijven in 18 industrieën, in 128 landen en gebaseerd op bijna 400 bronnen (en dat aantal groeit nog steeds). 

 

Bijvoorbeeld in Amsterdam is net Refresco Gerber naar de beurs gegaan, een water- en vruchtdrankenfabrikant. Niet de meest duurzame onderneming volgends de (Nederlandse) Transparantiebenchmark, wel flink vooruitgegaan voordat het aan een acquisitietraject begon. Het grootste gedeelte van haar aanbod is gezond en het streeft ernaar haar aanbod betaalbaar te houden via haar supermarkt verkoopkanaal. Vruchtendranken voegen vitaminen en vezels toe aan ons gemiddelde dieet waarin we geen 2 stuks fruit per dag eten en te weinig water drinken. Misschien is Gerber Refresco niet zo sexy als een super biologische vruchten- en groentedrankjes of smoothies producent of sapbarketen maar haar impact is veel groter door haar afzet/bereik.

Wat en Wie

Indirecte impact investeringen vinden plaats in dezelfde sectoren als directe impact investeringen met als grootste verschil dat de onderneming een breder werkterrein heeft. Met minder of zelfs negatieve impact. Laten we dit soort indirecte impact investeringen impact-growth equity noemen.

Ondernemingen komen in beeld als ze strategisch sturen op impact en dan bij voorkeur toegankelijke en betaalbare producten en diensten. Zoals General Electric (GE): in 2014 raporteerde het 28miljard US$ inkomsten uit haar duurzame besparingsprogramma 'ecomagination'. Deze inkomsten groeiden 2x zo snel als de andere inkomsten. Daarnaast heeft GE 'healthymagination' dat gericht is op innovatieve producten en diensten dat 100 werkende oplossingen opleverde en 2 jaar voor de planning. Het claimt hiermee de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de gezondheidszorg te verbeteren. Dat jaar werd GE uit de Dow Jones Sustainability Index verwijderd.

Ondernemingen krijgen ook bonus punten als ze zich richten op de Bottom of Base van de Pyramid, het miljard armste mensen op aarde en de opkomende middenklasse in ontwikkelingslanden.

Dan zijn er corporate impact venturing companies. Een concept ontwikkeld door Dr Maximillian Martin voor grote en kleine bedrijven die investeren in innovative impact ventures. Intern door R&D of extern door private equity investeringen, overnames en/of fusies. Meer in het persbericht of ''Driving Innovation through Corporate Impact Venturing'' (of de samenvatting IINieuws15april13).

En er zijn bedrijven die ondanks hun groei ambities hun gebruik van vervuilende energiebronnen en grondstoffen willen verminderen, dat wordt ontkoppelen genoemd. En het is helemaal mooi als bedrijven die kennis en ervaring vervolgens vermarkten zoals General Electric. 

Verder interessant zijn bedrijven in basisbehoeften en impact katalyserende sectoren die de toegankelijkheid en betaalbaarheid van hun aanbod verruimen door deelname aan de circular economy. Niet alleen cradle to cradle (geen oprakende grondstoffen gebruiken en vervuilend restafval produceren) of recycling bedrijven. Maar ook reduce, reuse & recycle. In plaats van meer dure 'state of the arts' producten te verkopen nemen ze oudere modellen terug, reviseren en verkopen het aan minder daadkrachtige afnemers in nieuwe markten. Volgens Philips Health Care products is 'the circular economy (is) a driver for innovation in the areas of material-, component- and product reuse, but also for new business models such as solutions and services'.

Markt en Trends

Ik heb geen data over de (indirecte) impact investing markt. Men kijkt of publiceert (nog) niet over deze vorm van (impact) investeren. Er wordt gekeken naar bedrijven en sectoren, naar landen en opkomende en ontwikkelde markten maar niet naar (in)directe impact. Er is extra belang-stelling voor duurzame bedrijven, ook in sectoren zoals voor duurzaam vastgoed (GRESB, een Nederlands initiatief) maar niet apart voor basisbehoeften en impact sectors of bedrijven die zich richten op toegankelijkheid & betaalbaarheid. De markt volgt bedrijven in opkomende markten en zelfs de base or even the bottom of de base of the pyramid (inclusive finance: micro-verzekeringen en micro-hypotheken) En naar ondernemingen op basis van ESG risico of ESG kans, maar dat is maar een kleine categorie en men kijkt vooral naar de E van Environment. Men is dol op innovatieve bedrijven qua product&dienst of als businessmodel. Dat kunnen impact catalysatoren zijn als hun innovaties impact potentie hebben. Als de research & development, corporate impact venturing, circular economy activiteiten op impact gericht zijn

In de praktijk zijn het vaak de best-in-class duurzame ondernemignen omdaty het deel van hun strategie is of omdat ze die willen verbreden nar CSR 2.0. Maar er zijn beslist ook indirecte impact investeringsmogelijkheden buiten de duurzame darlings.

Opkomende trend

Ondernemingen die actief zijn in de deel-economie gebruiken 'informatie (technology) voor de distributie, het delen en (her)gebruiken van overtollige capaciteit van goederen en diensten'. Ook wel gezamelijke consumptie genoemd, deelnemers delen toegang tot producten en diensten in plaats van allemaal individueel eigenaar te zijn. Denk aan de online marktplaatsen voor (opkomende) sectoren zoals sociaal lenen, peer-to-peer klussen, timesharing/huizenruil of carpoolen. Doel is dat de waarde van een product of dienst toeneemt voor consumenten, bedrijven (intermediairen) en de gemeenschap.Deze opkomende markten concurreren natuurlijk wel met bestaande systemen en dat kan economische schade opleveren. Uber en zo

Hoe veel

Net zoals over de markt is over de omvang van indirecte impact investeringen niet veel te zeggen. Financiële professionals zeggen meer en meer dat impact investment de toekomst is en dat over 10 jaar alle investeringen mede worden beoordeeld op hun (ESG) impact. Dat is nogal een kans...

SWOT

De kracht van indirecte impact investing is dat het gericht is op megatrends zoals bevolkingsgroei, gezondheid & veroudering, grondstoffenschaarste etc. Op de lange termijn heft iedereen daar baat bij. Maar de maan onderzoeken op bewoonbaarheid als dependance van de aarde of ruimtereizen voor verdere relocatie mogelijkheden richten zich niet op de acute hier&nu uitdagingen ook al zijn die er al eeuwen. Dus bedrijven met time phased impact ambities hebben in mijn perspectief de voorkeur boven de wel erg visionaire. Ik ben wel onder de indruk van Philips Health Care Products ambitie om 'to improve the lives of 3 billion people in 2025 through innovation and sustainability'.

Voor indirecte impact investing prospects geldt (ook) dat ondernemingen tegenslag en ondergang kunnen meemaken. Impact potentie zegt niets over het financieel potentieel. Of het nu interne of externe oorzaken zijn zoals strategische en tactische vergissingen or financiële crises of (politieke) conflicten die leiden tot (handels)boycotts, destructie of onteigening.

Wat kan de kleine belegger er mee?

Op CSRHub staan 14,400 ondernemingen in 18 sectoren, in 128 landen met informatie over hun transparantie en ESG benchmarks data. Op basis van bijna 400 bronnen en dat aantal groeit nog steeds per maand met 8 a 10.

RobecoSAM publiceert een yearbook2015/industry-profiles met sustainable best-in-class ondernemingen en de Dow Jones Sustainability indices publiceren per secor: who is new, out and why. Ondernemingen zetten hun benchmark resultaten en onderscheidingen vaak online. Voor de wereld en Europese (eurozone) landen zijn er de Vigeo Euronext bedrijven benchmarks en YourSRI publiceert rapporten met de ESG score van beleggingsfondsen. Sustainable-investment heeft van de ontwikkelde markten overzichten (per land en sector) van bedrijven en de fondsen waarin ze zijnopgenmen. 

ASN en Triodos Bank zijn 100% transparant over hun investeringsuniversum: ASNBank/beleggingsuniversum en Triodos/Companies. Triodos vermeldt regelmatig de aanvullingen en afgevoerde bedrijven.

Een wereldwijde lijst van 100 circular economy ondernemingen staat op de website van de EllenMacArthurFoundation, een bekende 'Klassieke' impact investor die de circular economy ondersteunt omdat het 'provides a coherent framework for systems level re-design and as such offers us an opportunity to harness innovation and creativity to enable a positive, restorative economy'.

Voor cleantech corporate impact venturing volg ik de cleantechgroup e-nieuwsbrief en publicaties omdat daarin corporate investors worden genoemd.

En dan zijn er de ondernemingen die worden genoemd in de publicaties over impact investing. Ik heb veel (institutionele) financials die indirect impact investors zijn of impact investing onderzoekers & promotors in my portfolio. Hun activiteiten of interesse in impact investing zijn voor mij al een positief signaal. 
 

De bovengenoemde categorieën overlappen, dus let op nieuws over die terreinen en beursnoteringen, fusies en acquisities en nieuwe beleggingsproducten die vermarkt worden als ESG opportunity, kans en misschien als snel als impact fonds of etf.

Type 5: Crowdfunden voor Impact

Een definitie van Crowdfunden voor Impact: kleine investeringen van een grote groep individuen voor impact ondernemingen, producten of diensten. Crowdfunden gebruikt het internet, e-marketing en sociale media platforms voor marketing en fondsenwerving. Crowdfunden voor impact verruimt de mogelijkheden voor sociaal of impact ondernemen en de mogelijkheden voor sociaal of impact investeringen buiten de traditonele kring van eigenaren, vrienden en familie, venture capitalisten en traditionele financiers (banken).

Waarom?

Teveel veelbelovende initiatieven kunnen geen krediet krijgen van traditionele financiers. Volgens Symbid, the crowdfunding Network scoort Nederland het slechtst in de EU met 39% aan geweigerde bedrijfsleningen voor het MKB in 2014.

Crowdfunding biedt bovendien mogelijkheden voor marktonderzoeken, om de bekendheid vooraf te vergroten en directe relaties met fans, klanten en promotoren op te bouwen.
 
De geboden rentes zijn veel hoger dan banken geven op spaartegoeden en ze worden vaak maandelijks betaald, die snelle terugbetaling geeft iets meer zekerheid. Investeren kan vaak al vanaf 20euro, de lage kosten dalen bij grotere bedragen.

Investeren in een crowdfunding project is niet allen investeren in een plan, een droom het is investeren in werk&inkomen en werkgelegenheid. Het MBK creëert 60% van de nieuwe banen in Westerse landen en 30% van de banen in ontwikkelingslanden. Als microkrediet het wonder is voor ontwikkelingslanden is crowdfunding dat wellicht voor ontwikkelde markten met stagnerende werkgelegenheid?

Internationaal monitort de CSR Hub gecrowdfunde ondernemingen op ESG prestaties. Hun dataset is nog bescheiden maar zal zeker groeien CSRHub/are-crowdfunded-companies-socially-responsible?

Wat en Wie

Crowdfunden groeit hard, eens was het het domein van goede doelen en cultuurfinanciering en niet financiele compensatie (bijvoorbeeld een cd, dvd of the theater ticket als beloning). Nu is het een levendige economische sector met regelgeving (maximaal 40.000e) en toezicht door de AFM. Kredietbeoordelaars zijn ingestapt om investeerders inzicht te geven in risico&rendement. De sector is vrij transparant, DouwenKooren onderzoekt en publiceert regelmatig

Wereldwijd zijn er minstens 1250 serieuze platforms, slechts enkele zijn gericht op op directe impact zoals Lendahand, meso finance voor small&medium sized enterprises in Ghana, Columbia en de Filipijnen en werk. Maar een paar platforms zijn 100% impactgericht zoals Greencrowd dat zonnepanelen financiert voor maatschappelijk nuttige gebouwen, zoas scholen, ziekenhuizen en gemeentelijk gebouwen. Anderen zoals Kapitaalopmaat bieden zoekopties voor sociaal ondernemen en een email alert service. Sommige platforms verwachten investeerders op zelf zoek te gaan naar impact investeringen. Behalve Oneplanetcrowd dat zich het duurzame crowdfundingplatform van Europa noemt, nu alleen actief is in Nederland en Duitsland maar verder wil. Het crowdfund voor  duurzame en sociale ondernemingen.

Hoe veel?

Crowdfunding for Impact is deel van de snel groeiende crowdfunding markt waarvan verwacht wordt dat deze dit jaar zal doorgroeien naar 344 miljard US$ wereldwijd. Massolutions onderzocht hiervoor 1250 crowdfundingplatforms: crowdsourcing.org.

Voor zover ik weet is er (nog) geen organisatie die zich specifiek richt op crowdfunding for impact platforms, data verzamelt of kennis uitwisseling organiseert.

SWOT

Crowdfunden is een kwestie van een paar klikken en een Ideal betaling, daarmee is het veel laagdrempeliger dan beleggen via een broker of een bank of een vermogensadviseur.

Nu risico rating de norm is, de rentes (veel) hoger zijn dan sparen en met de maandelijkse terugbetalingen is Crowdfunding aantrekkelijk behalve dat de liquiditeit laag is een collega crowdfunder of specifiek geïnteresseerde zal dan een investering moeten willen overnemen.

Nieuwe generaties investeerders die meer van alleen rendement verwachten zullen crowdfunding als (extra) investeringsmogelijkheid aangrijpen.

Wat kan de kleine belegger er mee?

Het dubbel rendement maakt crowdfunding voor impact extra aantrekkelijk, ik noemde al een paar Nederlandse platforms die het (direct) aanbieden, maar er zijn er vast meer. crowdfunding.startpagina biedt een overzicht aan informatie(bronnen).

Een samenvatting van dit blog in het Engels komt op Linked In  Pulse en de lange Engelse versie staat hierna: IINieuws/Mapping-impact-investing-5-types

Mea Culpa: in dit overzicht ontbreekt ontbreekt informal investing omdat er geen relevante data is. Helaas want volgens Toniic, de 'global action community for impact investors' is Nederland een van de voorlopers in Europa. De Nederlandse Vereniging van Participatie Maatschappijen (NVP) vermeldt in haar overzicht Ondernemend Vermogen 2014 (doe 90-95% van de markt claimt te beschrijven) alleen Venture Capital in biotechnology & cleantech. Niets over investeren in duurzame producten en of diensten, sociale ondernemingen, BoP impact investing of business models gericht op toegang & betaalbaarheid van basisbehoeften. De NVP geeft o.a. Aan dat publieke instellingen de op een na grootste investeerder in private equity zijn met 20%, na Family Offices (25%).