Onderaan zet ik de verschillen tussen groene obligaties en social impact bonds nog even op een rijtje.
Op
het 10e(?) Grip op je Vermogen congres was het thema: inspelen
op verandering. Alexander Rinnooy Kan gidste zijn toehoorders
naar een duurzame toekomst voor een op digitalisering en kennis
concurrerend Nederland. De product placement / branding workshops
mijden de term duurzaam juist een beetje, maar trekken duidelijk een
publiek dat juist geïnteresseerd is duurzaam investeren met
impact. Vooral het aanbod van impact accelerators,
high tech clean/green tech ondernemingen en fondsen bleek
explosief gegroeid.
Bij
het plenair debat maakt oud Staatssecretaris van Financiën
Steven van Eijck* indruk met zijn appèl om vanuit een brede
horizon te kijken naar de toekomst waarbij hij tot slot Feike
Sijbesma van DSM citeerde. Die vertelt na presentaties dat het
afgelopen uur -zoals elk uur- 3000 kinderen zijn gestorven aan
vermijdbare oorzaken. Daarmee illustreert hij het macht van geld en
het verdelingsvraagstuk**. De zaal stemt mede hierdoor in meerderheid
voor de stelling van overheveling van vermogen naar schuldenaren.
Waarmee de paneldiscussie
waarschijnlijk mikte op de geldstromen van Noordelijke Euro naar
Zuidelijke Euro staten zoals Griekenland.
De
opkomt van vrouwen op het congres verraste me ook aangenaam in
vergelijking met het eerste congres dat ik bijwoonde in het voorjaar
van 2011. De locatie Den Haag verklaart wellicht die goede opkomt,
maar in het licht van de groei van vrouwelijke beleggers is het een
goed teken dat de informatie aanbieders en marketeers hiermee zo
succesvol zijn. De laatste spreker, Anne Walraven, is een jonge
onderzoeker / idealiste die de zaal aanmoedigt om ook hun invloed als
belegger te benutten voor een betere wereld. De vraag naar wie al
belegt voor de toekomt van (klein)kinderen leverde (te) weinig groene
briefjes op. En dat ondanks alle aanwezige vrouwen...
Video's
van
plenaire presentaties (komen te) staan op youtube
Presentatiesheets staan op: Gripopjevermogen/Oktober2015
*Van
Eijck leidde de afgelopen jaren de SBF, de Samenwerkende
Brancheorganisaties Filantropie die bestaat uit de FIN: vereniging
van 9vermogens)Fondsen, de VFI: de Vereniging van (grote)
Fondsenwervende Instellingen en Instituut Fondsenwerving: de kleine
en lokale fondsenwervende organisaties. Begin 2015 werd van Eijck
door het kabinet gevraagd als 'kwartiermaker filantropie zijn'
ervaring te benutten. Zijn opdracht is onderzoeken
welke infrastructuur nodig is om de samenwerking tussen filantropen,
ondernemers en overheid optimaal te laten verlopen.
Blogger:
hij werd dus vast wel gemist op het 1e Nationale Social Impact Bonds
congres, waar trouwens Mirjam Sterk, de ambassadeur
jeugdwerkeloosheid de overheid vertegenwoordigde.
Meer
in
Filanthropium/interview-met-kwartiermaker-steven-van-eijckfilantropie-structureel-aan-tafel-met-overheid-en-bedrijven
**Noot
van de Blogger:
De vermijdbare kindersterfte is de afgelopen jaren bijnna gehalveerd mede door vaccinatieprogramma's voor de armste landen die
gefinancierd zijn door Vaccine Bonds (iFFI en GAVI). Dat heeft de
prijs van vaccins vernegenvoudigd
en de ontwikkeling van nieuwe vaccins versneld. Meer in
IINieuws-1feb15
Workshops
Grip op je Vermogen
Ik
ging naar de (product placement) workshop: Groeiende
schaarste biedt duurzame beleggingskansen door
Hubert Aarts van de Britse investment
firm
ImpaxAM. Het heeft 4,5miljard US$ onder beheer voor m.n.
institutionele cliënten en in zowel public
als private equity.
Impax presenteerde beleggingsfondsen die in Nederland worden
aangeboden door BNP Paribas. De belangrijkste opsteker voor mij is
dat het Impax green/clean
tech (innovatie)
universum is gegroeid van 250 naar 1600 beursgenoteerde
ondernemingen (de Parvest funds voor BNP Paribas). Blogger:
Dat biedt veel aanknopingspunt voor mijn index / fondsen / etf's
onderzoeksfocus voor Q4 2015.
Het
universum van het het nieuwe (30april15) ImpaxAm SMART
Food fonds
voor Sustainable
Manufactured
and
Responsibly
Transported
food richt zich op duurzame/ESG bedrijven die de
voedselveiligheid en houdbaarheid bewaken of verbeteren. Het is dus
niet direct gericht op honger en ondervoeding, maar door het
terugdringen van verspilling in de voedselketen, die met name in de
supply chain plaatsvindt is veel winst te boeken. Het onderscheidt 7
sub- sectoren
telers & invoerders; technologie & logistiek; basis voedsel &
ingrediënten; voedselveiligheid; duurzame verpakking; waarde
toevoegend voedsel en distributeurs. Presentatie
Hubert Aarts Blogger:
Ik
zocht het percentage voedselverspilling in de keten, volgens mij 2x
die van producenten en consumenten samen, maar vond het niet. Kwam
wel deze infographic van de Universiteit Wageningen tegen:
Wageningenur//Voedselverspilling-infographic
Op
de BNP Paribas NL website vond ik het SMART fonds (nog) niet. Wel
onder SRI:
Sustainable-responsible-investments.bnpparibas-ip
Aqua,
Global Environment en Sustainable Bonds.
Volgens het na de workshop uitgedeelde blaadje zijn er 11 SRI fondsen
verkrijgbaar bij BNP Paribas, allemaal van Parvest, in de naam
Sustainable
(9), Aqua en
ESG US Equities. Op
de Luxemburgse site vond ik de BNPParibas-ip/fundsheet
Het fonds heeft geen entry
charge
wel
3%
exit charge en
ook bijna
3%
ongoing charges.
(MS
2,23%) NB
Uit de zaal kwam de vraag of er al een etf was voor deze strategie :)
De Risicorating is 5 (aandelen) Morningstar/snapshot
Blogger:
Ik
kan het aantal portfolio holdings niet vinden, noch de top holdings
(zelfs niet in de Key Investor Information die trouwens wel heel erg
summier is). Het rendement sinds de lancering op 30april = -26%.
Dat valt natuurlijk erg tegen, bedenk wel dat dit fonds gestart is op
een moment dat de aandelen prijzen hoog zijn, eerst toch steeg,
gevolgd door 2 maanden grote beursval.
Op
het publiekscongres Grip
op je Vermogen
ging ik verder naar de
(branding) workshop
profiteert
uw portefeuille al van wereldwijde megatrends?
Door
Barbara
Kos van de Zwitserse thema fondsaanbieder Pictet. Pictet wordt
genoemd in publicaties over public equity impact investing. Het heeft
relatief weinig gespreide fondsen met 20 tot 50 (middelgrote tot
kleine) portfolio holdings en de strategieën worden gemonitord
en bijgestuurd met hulp van (wetenschappelijke) adviesraden van het
Copenhagen
Institute for Future Studies.
Eigenlijk zijn alle Pictet strategieën gericht op impact
sectoren m.u.v. Luxery.
De presentatie ging o.a. in op het oudste
succesvol-op-een-markt-met-pieken-en-dalen Health
fonds (v/h Biotechnology
en
anno 1995). Ook het fonds voor Security
dat medio 2010 gelanceerd is werd toegelicht.
Rendement 7% (cumulatief 83%). Morningstar/snapshot
Het
belegt
in bedrijven die een belangrijke rol spelen in het beschermen van
nooit geziene stromen van mensen, vracht en vertrouwelijke
gegevens die de wereld rondgaan. Er wordt ook belegd in
bedrijven die essentiële transport- en
communicatie-infrastructuur helpen te beveiligen in een wereld die
razendsnel aan het verstedelijken is.
(Physical
security 30%, security services 42%, IT security 28%)
Blogger:
Niet direct een primaire basisbehoefte, maar wel steeds meer basis
noodzaak om ons werk te kunnen doen. Presentatie
Barbara Kos
NB
Pictet heeft op 9okt15 ook in Nederland haar
Robotics
fonds
gelanceerd, maar er is (nog) geen Nederlandstalige informatie
beschikbaar. Meer
op: Pictetfunds/Robotics
Ook interessant zijn de artikelen van het Copenhagen
Institute for Future Studies
(rapporten zijn members
only)
Search op pdf:
PWC/how-to-manage-the-future-in-an-age-of-change-16nov2011
Blogger:
Ik geloof wel in de Pictet werkwijze met adviesraden per thema. Een
goede index bouwen is een expertise, maar lange termijn visie zoals
het Copenhagen
Institute for Future Studies ontwikkelt en
inhoudelijke deskundigheid van de sub-sectoren zijn ook belangrijk.
Ik
liep recent tegen een inhoudelijk geïnspireerde cleantech index
en tracker aan. Dit is een benchmark die is gemaakt door i3 v/h een
investeringsmaatschappij, later een platform dat (tegen betaling)
private equity pitches in green/cleantech faciliteert, subsectoren en
thema's monitort. En tegenwoordig openbaar. Op basis van hun top 100
is een fonds met 58 holdings gemaakt dat het de afgelopen 5 jaar
beter deed dan haar benchmarks. Maar dit jaar niet :) Link:
Cleantech/CTIUS
the-cleantech-index-ctius/index-performance
Gedachte
nav dit blog en Grip op je Vermogen 2015 #gopj15: Interessant om
het betrekken van inhoudelijk deskundigen (private, wetenschap,
NGO's, multilaterale overheden etc) bij impact thema's te onderzoeken
bij de ontwikkeling van benchmarks, indices en andere financiële
producten.
1e
Nationale Social Impact Bonds congres
De
Nederlandse kampioen Social Impact Bonds (SIB) Startfoundation
organiseerde het 1e Nationale SIB congres om op een efficiëntere
manier haar kennis en ervaring te delen dan in de veel aangevraagde
1-op-1 informatie verzoeken. Naast de inhoudelijke introductie en de
workshops (overheid of financiers) wordt hiervoor ook een boekje
uitgedeeld van Peter Scholten; kritisch SIB deskundige die de
Nederlandse participanten vroeg naar hun ervaringen en tips. Het
boekje Social Impact bonds, van
fenomeen naar praktijk beschrijft hij de rol en visie van
de eind-financiers (overheid in dit geval gemeenten), de particuliere
investeerders en de uitvoerders of sociale dienstverleners.
Het boekje van Peter Scholten staat hier: Startfoundation/social-impact-bonds-van-fenomeen-naar-praktijk
Hoewel
uit de workshop het beeld naar voren kwam dat de huidige SIB
deelnemers het instrument erg koesteren en wellicht wat erg
voorzichtig zijn in het verder kwantitatief uitrollen van het model
werd de zaal ook sterk aangemoedigd om zelf SIB mogelijkheden te
onderzoeken. Oud bankier Marcel
de Lange van het Kredietcoöperatie initiatief waarbij
MKB-ers elkaar onderling geld lenen voor financiering suggereerde om
net als zij
toolkits
te maken met de belangrijkste modelcontracten voor de ontwikkeling
van een SIB om zo verspreiding van het instrument te versnellen.
Advocaten maatschap van Doorne
die ABNAMRO Social Impact Fund bijstond bij de 1e SIB publiceert
en doceert regelmatig over de juridische aspecten van social
entrepreneurship, crowdfunding en impact investment. Bron:
vanDoorne/adviseert-bij-de-eerste-social-impact-bond-van-nederland
en vanDoorne
flyer social entrepreneurs (pdf, 2014)
Het
kost wat maar dan heb je ook wat bijzonders
Een
1e SIB vraagt relatief veel opstarttijd en dus geld, maar die
leerervaring kort een 2e traject uiteraard sterk in. ABNAMRO Social
Impact Fund, samen met Startfoundation, investeerder in de 1e
Rotterdams SIB (dec 2013) verwacht binnen 6 maanden haar 2e SIB
deelname bekend te maken. Nabrander en deed dat een maand later zie IINieuws-1-december-2015
Startfoundation
directeur Jos Verhoeven heeft op het congres overheden nogmaals
opgeroepen om open te staan tegenover dit voor hen risico
overdragende financieringsinstrument. Jos legt SIB kort uit:Youtube (4m15)
Om de inzet van het SIB financiering+impact instrument te stimuleren geeft de Startfoundation 10 vouchers weg aan gemeenten / overheden voor de beste argumentering voor een maatschappelijke business case MBC (ofwel kosten-baten analyse van het aanpakken van een maatschappelijk probleem). Hierbij wordt aangegeven dat het inschakelen van een MBC expert wordt aangemoedigd.
Om de inzet van het SIB financiering+impact instrument te stimuleren geeft de Startfoundation 10 vouchers weg aan gemeenten / overheden voor de beste argumentering voor een maatschappelijke business case MBC (ofwel kosten-baten analyse van het aanpakken van een maatschappelijk probleem). Hierbij wordt aangegeven dat het inschakelen van een MBC expert wordt aangemoedigd.
SIBs
Impact & Rendement
Op
het congres werd meermalen het nogal calvinistische argument dat
private investeerders en uitvoerders verdienen aan het mee helpen
oplossen van een maatschappelijk probleem wordt mede daardoor ook
ontkracht. Blogger: Alsof prestatiecontracten en gesubsidieerde
organisaties op lucht draaien en er nooit externe specialisten worden
ingehuurd. Maar bij een SIB loopt de belastingbetaler ie de
gemeenschap geen risico meer en de verdieners doen dit voor
eigen risico. Zij krijgen alleen hun geld terug bij maatschappelijk
rendement en een evt. hoger bedrag bij meer impact. Dit laatste
kenmerk, meer financieel rendement bij meer impact maakt social
impact bonds een bijzonder impact investing instrument, er zit een
impact verhogende incentive in die goed is voor de gemeenschap. Meer
rendement voor de uitvoerder(s) en investeerders betekent dat er meer
groeikapitaal is voor impact investing.
Sapere
Aude Latijn: durf te weten
Tot
slot: (prospect)
financiers, vermogensfondsen benadrukken het belang van meelopend
kwalitatief onderzoek naar de ervaringen van de deelnemers en de
lange termijn effecten. Liefst financieel vertaald ook al is het voor
totaal fictieve bedragen (1 euro) naast de directe maatschappelijk
besparingen voor gemeenten, de eind-financiers. Directe besparingen
vormen de uitstroom uit uitkeringen door te gaan werken of weer een
opleiding gaan volgen of afmaken of een eigen bedrijfje te beginnen.
Maar het is belangrijk dat er ook wordt gekeken naar bijvoorbeeld
opleidingsniveau, gezondheid, welzijn en maatschappelijk participatie
en evt. zelfs maatschappelijke problematiek omdat de gemeenten hier
ook kosten van dragen en voor maken.
Sapere Aude Latijn voor durf te weten van
de indirecte/uitgestelde maatschappelijke kosten en besparingen zal
investeren in preventieve SIBs (waarmee misère wordt
voorkomen) versnellen en dat is een invalshoek die velen,
beleidsmakers, filantropen, sociale uitvoerders en alle aan- en
toeleveranciers moet aanspreken. Door gemonetariseerd
kwalitatief onderzoek dwz de maatschappelijke besparingen gemeten en
uitgedrukt in geldbedragen wordt de potentiële preventieve
kracht van Social Impact Bonds benadrukt.
Bridges
Ventures, UK
Startfoundation
had Emilie Goodall van de Britse social investeerder in private
equity Bridges Ventures ingevlogen voor een presentatie over de
kenmerken en ontwikkelingen van de huidige 30 operationele SIBs
waarbij het VK wereldwijd kampioen is.Slideshare.net/StartFoundation-Emilie-Goodall-director-impact-Bridges-Ventures
Bridges Ventures is zowel start up als groeikapitaal investeerder. Dat komt door de zeer actieve rol van de overheid die al in 2000 begon met een Social Investment Taskforce olv Sir Ronald Cohen waaruit diverse initiatieven zijn voortgekomen die het land van een ruime voorsprong geven. Zie IINieuws 1nov14
Bridges Ventures is zowel start up als groeikapitaal investeerder. Dat komt door de zeer actieve rol van de overheid die al in 2000 begon met een Social Investment Taskforce olv Sir Ronald Cohen waaruit diverse initiatieven zijn voortgekomen die het land van een ruime voorsprong geven. Zie IINieuws 1nov14
Goodall
schetst een SIB markt van zo'n 150 miljoen Euro waarbij vooral de
paar Amerikaanse SIBs groot en kapitaalintensief zijn en daardoor een
relatief groot marktaandeel hebben. Blogger:
De 3e Nederlandse SIB in de gemeente Rotterdam met Fonds DBL als
investeerder en Werkplaats Rotterdam Zuid als uitvoerder kan zich qua
omvang meten met de grootste SIBs in de VS. Social Impact Finance de
mediator wil uitgroeien tot de Nederlandse Bridges Ventures. Meer in
IINieuws-15maart13
Facts
& Figures
met
de ervaringen (lessen) van
Bridges Ventures
in haar eerste 10 jaar.
Start en Rabobankfoundation
investeerden in de Utrechtse SIB voor Coulour Kitchen dat van
beiden eerst geefgeld kreeg en in het geval van Rabobank
Foundation ook nog de catering van Rabobank bedrijfsrestaurants
verzorgde en zo outlets had voor haar maatschappelijke
activiteiten (opleiding van medewerkers met afstand tot de
arbeidsmarkt). Door de SIB kan Colour Kitchen haar
maatschappelijke business activiteiten opschalen met 252
Deelnemers. Deze onderneming die eerst geefgeld kreeg
loopt bij de opschaling zelf ook risico in de SIB eindfinanciering.
Dat wil zeggen als de sociale / impact doelstellingen niet worden
gehaald betaalt de gemeente Utrecht minder terug omdat er minder
medewerkers zijn uitgestroomd uit een uitkeringssituatie.
Infographic:
FactsheetSocialImpactBondTheColourKitchenUtrecht (pdf) Hetzelfde
is het geval in de 1e SIB in de gemeente Rotterdam, daar is de
uitvoerder Buzinezz club ook mede risicodrager (maar het
potentiële rendement hoger). Bij de 2e Rotterdams SIB is dat ook
het geval.
Opschaling
SIBs?
De
gemeente Rotterdam heeft het minimale bedrag voor SIB
eindfinanciering al flink opgehoogd. Op haar website staat een
handige beslisboom Rotterdam/Beslisboom-Social-Impact-Bonds-Rotterdam (pdf)
daarbij is het minimale bedrag van de investering opgehoogd naar
700.000 Euro. Dat betekent dat ook de investeerders en de
uitvoerder(s) behoorlijk kapitaalkrachtig en risicodragend moeten
zijn om deel te kunnen nemen.
Emilie
Goodall van Bridges Ventures leek deze ontwikkeling naar nog
exclusievere SIB's te betreuren. Met bijna 400 gemeenten in Nederland
zou het uiteraard ideaal zijn als alle gemeenten op basis van lokaal
of regionaal succesvolle sociale ondernemers SIBs kunnen (mee)
organiseren met lokale (gemeenschap)fondsen zonder dat er hoge
financiële drempels worden opgeworpen.
Doorpakken
Startfoundation
moedigt bij vouchers voor gemeenten en overheden om een
maatschappelijke
business case te
maken, ook externe expertise aan. Het presenteert vrijblijvend
organisaties
in Nederland waarmee u aan de slag kunt om een professionele
maatschappelijke businesscase op te stellen. Het zijn de
bekende grote consultancy ondernemingen, maar gelukkig ook wat kleinere en minder bekende.
Consultants
Maatschappelijk Business Case
ECORYS
- Okt 2015 MBC (pdf) Zie publicatie IINieuws-15-december-2014
The
State of Play Ernst&Young-
Okt 2015 MBC (pdf)
Jochum
Deuten - Okt 2015 MBC (pdf) Actief in Rotterdam en werkt(e) samen
met Rebel en Ecorys KPMG
- Okt 2015 MBC (pdf)
Panteia
- Okt 2015 MBC (pdf) MBC's voor amsterdam, Almere en
Tilburg
Pimbaa
- Okt 2015 MBC (pdf) Zij deden de Colour Kitchen SIB
Rebel-ECSP
- Okt 2015 MBC (pdf) Werkt aan een MBC voor Zeedijk en
vermogensfonds in DH en werkt samen met Erasmus Centre for Strategic
Philantropy (ESCP)
Een
opvallend afwezige in dit rijtje is Deloitte dat samenwerkt met
Social Impact Finance voor de 3e SIB (Werkplaats Rotterdam Zuid) Hun
brochure staat in IINieuws15juni15.
Nabrander: ik zat in de zaal met financials maar in de overheid workshop heeft Staf Depla wethouder in Eindhoven een nieuwe SIB aangekondigd voor werkgelegenheid. Bron: EindhovensDagblad/gemeente-eindhoven-volgt-met-social-impact-bond-
GREEN BONDS versus SOCIAL IMPACT BONDS
Overeenkomsten en verschillen
Visualdata updated in maart 2016.
De
groene vh klimaat obligatie markt is een jaar ouder en 6000 a 5000 x zo groot
als de Social Impact Bond markt. Dat komt doordat het instrument voortbouwt
op decennia werk van de Wereldbank en regionale ontwikkelingsbanken.
De ontwikkelingen in de groene obligatiemarkt schetsen een hoopvol
beeld voor de ontwikkeling van de Social Impact Bonds markt. En de
laatste heeft een unieke incentive voor opschaling van impact: de
investeerders krijgen bij meer impact meer rendement.
De
impact thema's van Groene
obligaties
zijn gericht op het tegengaan (minder CO²
uitstoot) of aanpassen aan klimaatverandering door (schoner/duurzaam)
Transport, Energie, Vastgoed en Industrie, Land- en Bosbouw, Afval en
Vervuiling (recycling) en Water. De impact thema's van Social
Impact Bonds
zijn gericht op welzijn
van mensen
in de breedte zin: kinderen en jongeren, (jeugdige) recidivisten,
daklozen, chronisch zieken, (meisjes)onderwijs, minderheden,
werkeloosheid etc. De Nederlandse SIB's zijn gericht op het
terugdringen van (langdurige) (jeugd)werkeloosheid.
In
dit artikel beschrijf ik de markt, groei en ontwikkeling, equity,
indices(trackers)
en fondsen, looptijd, rente, risico, freqentie, rating, transparantie, impact opschaling incentives en de rol van
de politiek.
Impact
investing universum
In
het Impact Investing landschap is de grootste en snelst groeiende
markt die van de groene obligaties met 600miljard
US$
aan uitstaande obligaties
(Visual
Landmark
Moments in Impact Investing ) Groter dan bijvoorbeeld de bekende microkredietmarkt
die in 2011 werd geschat op 80miljard Euro (1/3 internationaal, 2/3
nationale markten met een Nederlands marktaandeel van 8% en 2miljard
Euro van het internationale microkrediet).
De 1e (officiële) Social Impact Bond werd uitgegeven in 2009 in het VK. De markt wordt geschat op 100 (Alcanne) tot 150 miljoen Euro (Emilie Goodal, Bridges Ventures). NB Al voor 2009 werd in het VK geëxperimenteerd met Charity Bonds voor o.a. (Sociaal) Vastgoed. Hiervoor heeft de LSE haar Retail Bond (ORB) platform opengesteld en van de zomer lagere fees vastgesteld. Retailcharitybonds CO UK is opgericht om volgende charity bond emissies te versnellen.
In
5
Types Impact Investing
deel
ik groene obligaties en social
impact bonds
in verschillende categorieën in. Groene obligaties bij Directe
Impact Investing en
Social impact Bonds bij
Filantropische
Impact Investing. Deels door de ontstaansgeschiedenis, want beiden streven
naar meer dan rendement.
Klimaat
of Groene obligaties
die sinds 2009 op de Londense Stock Exchange (LSE) worden genoteerd
zijn thematische opvolgers van de Wereldbank financiering voor wederopbouw (WOII) en
economische
ontwikkeling. Ze werden eerst alleen uitgegeven door de Wereldbank en Continentale
Ontwikkelingsbanken. De eerste groene obligatie is in 2008 uitgegeven
door de Wereldbank. Volgens
het Climate Bond zijn er nu bijna 3000 lopende groene obligaties zijn
van 407 uitgevers.
De Nederlandse ontwikkelingsbank geeft ze uit
(FMO/susbonds), de Bank
Nederlandse Gemeenten. (IINieuws-15mei15
en IINieuws-15okt14)
en de Nederlandse WaterschapsBank. Die heeft net (15sept15) haar 2e
Groene obligatie uitgegeven (1miljard Euro).
NWBank/green-bond-waterobligatie.
En bedrijfsobligaties van Unilever,
Unibail-Rodamco en
ABNAMRO. Die trok de aandacht door haar externe Verificatie (pdf, 500miljoen euro).
Social
Impact Bonds
zijn financieringsinstrumenten die in 2009 zijn gelanceerd om de
Social
Investment
markt in het VK te versnellen. Er zijn wereldwijd 30+ operationeel mn
in het VK en er zijn 3
Nederlandse Social Impact Bonds.
Meer
in IINieuws/impact-investing-in-social-impact-bonds
MARKTONTWIKKELING
De
afgelopen 3 a 4 jaar is de Groene
of Klimaatobligatiemarkt
hard gegroeid door de uitgifte van groene obligaties door duurzame
best-in- class)
bedrijven en (lokale) overheden voor de financiering van
klimaattransitie
projecten
en andere duurzame activiteiten zoals hernieuwbare energie, schonere
auto's, duurzaam vastgoed etc. Een actueel gedetailleerd overzicht
staat op: Climatebonds.net/data/bonds
Halverwege het jaar geeft het
Climate Bonds Initiative
een overzicht uit van de markt. Zie
IINieuws-15-juli-2015
op de site/blog staan/komen ook kwartaalrapportages, Q3 rapportage
staat er helaas nog niet.
De
markt is hierdoor ook veel inclusiever geworden door de betere
verkrijgbaarheid op nationale beurzen en kleine nominale bedragen
(1000e).
De markt is hierdoor ook veel inclusiever geworden door de betere verkrijgbaarheid op nationale beurzen, kleine nominale bedragen (1000e), en door de toetreding van groene bedrijfsobligaties is er meer variatie in rente (en risico). De markt groeit ook dit jaar door, mischien wel met 100% tot 70miljard US$. Dat minder dan voorspeld, maar er gebeurt ook van alles in ontwikkelende landen (China en India).
De markt is hierdoor ook veel inclusiever geworden door de betere verkrijgbaarheid op nationale beurzen, kleine nominale bedragen (1000e), en door de toetreding van groene bedrijfsobligaties is er meer variatie in rente (en risico). De markt groeit ook dit jaar door, mischien wel met 100% tot 70miljard US$. Dat minder dan voorspeld, maar er gebeurt ook van alles in ontwikkelende landen (China en India).
De
Social
Impact Bond markt
daarentegen blijft exclusief
met
wereldwijd 30 operationele SIBs (en 2 keer zoveel in de pipeline)
Zowel qua
equity
(private) als door de
investeringsbedragen. In Nederland minimaal een paar ton voor de
investeerders
en in Rotterdam minstens 700.000 euro. Beslisboom-Social-Impact-Bonds-Rotterdam. In de nieuwste SIB voor
Werkplaats Rotterdam Zuid is het zelfs 13 miljoen (over 5 jaar), maar
daarmee is het dan ook de 3e in de wereld qua omvang. Een gemiddelde SIB heeft meerdere investeerders en de omvang is
veel minder dan een miljoen Euro of US$. Met uitzondering van Amerikaanse
SIBs die daarmee de marktgrootte dan ook sterk beïnvloeden. Zie
INSTIGLIO
data sheet van Instiglio/sibs-worldwide.
EQUITY
Groene
Obligaties
zijn
Public equity obligaties
die verkrijgbaar zijn via Euronext Amsterdam (geen aparte listing dus veel
zoekwerk). Wel direct te vinden op de Noorse Oslobors
(nu 8) en op de Britse Londonstockexchange/green-bonds-list
(pdf,
4 pag.).
Social
Impact Bonds zijn Private equity (onderhandse) contracten
met 3 soorten partijen: de investeerder(s), de eind-financier(s) en
de uitvoerders. In Nederland is dat vaak een sociale onderneming die
ook financieel risico draagt.
Daardoor zijn (ex) subsidie ontvangers uiteraard huiverig, als ze al
risico mogen lopen in hun bedrijfsvoering.
In
het VK zijn het naast de investeerders en de eind financier vaak samenwerkende (sociale) organisaties voor
keten-interventies. Juist die samenwerking in de keten wordt
door de Britse SIB partijen als extra impact pluspunt beschouwd.
Blogger: Vanuit chari oogpunt, interessant omdat deze visie het
verschuiven van 'bottle necks' in de interventie / ondersteuning
keten kan verminderen.
INDICES
In
2010 kwam het Japanse Nikko met een index(fonds) van de groene
obligaties van de Wereldbank Climatebonds/NikkoGreenFund
(pdf). In 2011 gevogd door State Street, de 2e grootste fondsmanager van de
wereld, met een Green Bond strategie
(die concurreerde met een benchmark). Persbericht
In
het voorjaar van 2014 kwam een kleine speler Solactive
met een 100% transparante index (en tracker) van obligaties van
bedrijven en supranationale organisaties (zie hieronder spreiding)
In
juli 2014 gevolgd
door Barclays MSCI/Barclays_MSCI_Green_Bond_Index
(pdf).
Het
omvat nu de Barclays MSCI Green Bond Index, US Green Bond Index
en de Euro Green Bond Index. Valuta: USD,
EUR, GBP, CHF, CAD, AUD, SEK en JPY. Sectoren:
Government-Related (Supranational, Agency, Local
Authority), Corporate (Industrial, Utility, Financial
Institutions) en Securitized.
Later
dit jaar komen er wijzigingen.
Voor
de Social
Impact Bonds
is er nog geen index, maar wel een fonds voor Britse Social Impact
Bonds en investeringen (zie hieronder Spreiding)
NB
In het VK heeft EngagedX,
o.l.v. Rupert
Evenett, 5 juni
de 1e Performance data of social investment index van 400 Britse private equity social investments gepresenteerd.
Het is onderdeel van het Britse Social Investment stimulerend beleid:
''EngagedX is
supported by the Royal Bank of Scotland and Cabinet Office'. De
data biedt inzicht in de prestaties van investeringen van 2,400UK£
tot 2.7m UK£. Aangeleverd door CAF Venturesome, Key Fund en
Social Investment Business over schuld en equity investeringen in de
periode 2002-2014. Goed nieuws: A
very high level of engagement and customisations offered by
investors, tailoring finance to social sector organisations to meet
their changing needs. Slecht
nieuws:
Overall, the total
financial return over the 12 year period was negative 9.2%. The data
was taken from a higher risk portion
of the social investment market. In this portion market building and
social impact are often prioritised and losses can be higher.
Blogger vraag:
Veel venture capital / Start
ups investees en ondervaren investeerders? Meer
op
Engagedinvestment.com/Worlds-first-financial-index-for-impact-investing-unveiled
en RupertEvenett/six-reasons-why-impact-investing-needs-an-index
SPREIDING
Het
1e Groene
obligatie (index)fonds
werd gemaakt in het voorjaar van 2014 gemaakt door
Solactive/DE000SLA0FS4
(page) met portfolio
holdings
van bedrijven en ontwikkelingsbanken.
Een
bekende Amerikaanse impact
investor
Calvert/Calvert-green-bond-fund-a
biedt sinds eind 2013 (?) ook een note
aan met groene obligaties.
De
in Nederland voor o.a. Chari's actieve vermogensbeheerder IBSAM
heeft deze zomer met StateStreet een Green Bonds fonds gelanceerd zie
IBSCM/Hans-Betlem-over-het-state-street-global-green-bond-index-fund
of Fondsnieuws 25 juni 2015.
De
Zweedse financial
SEB lanceerde eind april een fonds (PB)
SEBgroup/green-bond-fund-complements-sustainable-offering
NB
Er is bij mijn weten een Social
Impact Bond
fonds. Het wordt in het VK aangeboden door (Columbia) Threadneedle,
de
internationale investeringsafdeling van een Ameriprise,
een
Amerikaanse financiële instelling met het Britse Big
Issue Invest, een
sociale investeerder.
In januari 2014 startte dit Social Bond Fund met 10miljoen UK£
van Big Society Capital en 5 miljoen UK£ van Threadneedle. Er
zit nu 70miljoen UK£
in. Investeren
in het fonds kan door institutionele en kleine beleggers met een
instapbedrag van 2.000
UK£,
(via financieel adviseurs) Het heeft bijzonder lage kosten (0.3%) en geen
prestatie fee. Meer
in
IINieuws-1dec13
Er
zitten meer beleggingen in (56 van 46 emittanten) dan er officiële
overheids bonds zijn aangeboden. Het rendement
is 12% (gem. yield 3%). Details staan hier ColumbiaThreadneedle/social_bond_fund
(pdf, 2 pag.) NB
Het fonds geeft een apart social
performance report uit:
Bigissueinvest/Threadneedle
Fund interim-Social-Performance-report (pdf, 20 pag. okt 2014).
LOOPTIJD
Groene
Obligaties
hebben net als gewone obligaties een meerjarige looptijd die varieert
van 3, 5, 10 tot 15 en 30 jaar. Zie
de 3e en 4e kolom in Climatebonds/data/bonds
van de meest recente. De meeste lopen langer dan 10 jaar:
Climatebonds.net/HSBCreport2015
(pdf) en een samenvatting
in IINieuws
15juli15
Social
Impact Bonds lopen
internationaal
tussen de 1 en 17 jaar, waarbij ik vaak 3 jaar zie staan. In
Nederland lopen ze 2, 2 en 5 jaar en in het VK bijna allemaal 3 jaar,
m.u.v. adoptie, recidivisme en long
term health.
Bron:
INSTIGLIO
data sheet
RENTE/COUPONS
Coupons
van Groene obligaties variëren (meestal) van minder dan 1% tot
(heel soms) 7%. Dat hangt uiteraard af van het risico. Jammer genoeg
besteed het Climate Bonds Initiative in haar rapportages geen
aandacht aan gemiddelde yields (Vermeldt ze wel in de
pers/blogberichten). De veilige uitgevers als de Wereldbank, de
regionale banken en sustainable darlings als Unilever geven
lage rente omdat de vraag erg groot is. De groene
(bedrijfs)obligaties worden vaak dik overschreven. Het overzicht op
de LSE geeft een indruk: londonstockexchange/green-bonds-list
(pdf, 4 pag.)
Over
de rente van Social Impact Bonds wordt heel weinig bekend gemaakt.
Van de Britse alleen bij een SIB voor 800 rough sleepers,
daklozen in London 6,5%. In de VS 21% voor Goldman Sachs, maar die
SIB (Rikers Island) is mislukt. Goldman Sachs heeft wel in 3
nieuwe SIBs geïnvesteerd.
Het ABNAMRO Social Impact Fonds melde 12% rente op haar investering
in een Social Impact Bond voor Rotterdam. Meer in
Impact-investing-in-social-impact-bonds
en uitgebreider in IINieuws 15dec2013.
RISICO
De
meeste Groene obligaties hebben minimaal BBB- rating (CBI
2015). Door de bedrijfsobligaties, de obligaties van supranationale
financials zoals de Wereldbank en regionale
ontwikkelingsbanken zoals EIB zijn hoger gerate op basis van
de uitgever. Ze
worden in 37 valuta uitgegeven maar de meeste in US$ of Euro.
Van
Social Impact Bonds is geen risico data bekend. Het Threadneedle
Social Impact Bond fund meldt een A rating voor de portfolio. (56
bonds van 46 uitgevers).
FREQUENCY
Groene
Obligaties betalen meestal een keer per jaar een coupon uit, er is geen data overzicht van.
Over
Social Impact Bonds kan ik ook niet veel zeggen, ik verwacht jaarlijkse uitbetalingen.
In Nederland refereert men vaak aan de eindafrekening, dat suggereert
impliciet 2 jaar. Wellicht worden de investeringen ook in tranches
uitbetaald.
TRANSPARANTIE
Groene
obligaties gaan als public equity product vergezeld van een online
beschikbare gedetailleerde prospectus. Ze worden -bij voorkeur-
gemaakt op basis van de Green
Bond Principles voor de financiële opzet van
de obligatie. Deze zijn opgesteld door grote banken, de financiële intermediairs
(underwriters distributeurs) om de markt te ondersteunen en
transparant te maken. De Rabobank
was een van de initiatiefnemers en organiseert ook bijeenkomsten over
groene obligaties.
Voor
de impact van Groene obligaties zijn/worden
sector standaarden en
criteria ontwikkeld
door experts onder leiding van het Climate Bonds Initiative. Maar ook
andere partijen zijn er druk mee. Er zijn nu CBI standaarden voor wind-
en zonne
energie investeringen, bus
rapid transit systems & low
carbon buildings. Criteria voor bio-energie,
low
carbon transport en geothermal investeringen komen er aan. Er
zijn werkgroepen bezig voor water
investrtingen en land-enbosbouw
Zie Climatebonds.net/standards
De milieu impact claims worden Groene obligaties vaak vergezeld door het rapport van gecertificeerde
externe (onafhankelijke) verfiëerders. Let
wel dat is nu nog maar 15% van de markt. Het CBI noemt dat de
gelabelde obligaties. De verifiëerders
zijn vaak bekende ESG research bureau's zoals Cicero
(40%) en Vigeo (33% marktaandeel). Sustainalitics
is
net toegetreden, maar EIRIS
(nog)
niet. 40% is nog niet extern geverifiëerd.
(Supra)Nationale
ontwikkelingsbanken geven uiteraard ook jaarverslagen uit over hun
werk. De Wereldbank publiceerde recent nog een rapport over haar
groene obligatieprojecten. NB De Wereldbank pleit
voor het maken van ex
ante,
impact schattingen vooraf, geen gerealiseerde impact achteraf. Meer
in IINieuws-15sept15
Social
Impact Bonds worden altijd vergezeld door impact rapportages voor de
eindfinanciering en daarnaast loopt kwalitatief onderzoek onder de deelnemers. Met
een beetje zoekwerk is er veel te vinden (over de successen). Van de
(nog kort) lopende Nederlandse SIBs zijn (nog) geen evaluaties bekend
gemaakt. Wel schreef Peter Scholten een boekje voor de
Startfoundation op basis van hun ervaringen. De pdf staat hier Startfoundation/social-impact-bonds-van-fenomeen-naar-praktijk
Academia
& consultants
De
Britse Social
Impact Bond
intermediair Social
Finance UK (en nu ook US
en Israël)
bieden heel veel informatie over het opzetten van SIBS en de
bijbehorende impact evaluatie rapporten: Wikipedia/SocialFinanceUK
en SocialFinance/Publications
en SocialFinanceUS.
De
social impact bonds markt wordt druk onderzocht en beschreven door
wetenschappers en marktspelers: recent bijvoorbeeld The
potential and limitations of impact bonds: Lessons from the first
five years of experience worldwide'
door
Emily Gustafsson-Wright, Sophie Gardiner en Vidya Putcha (pdf, 150
pag., waarvan 100 appendices) samenvatting in IINieuws-1aug15
Thomas
Dermine publiceerde voor Harvard University een artikel over Europese
SIBs: Zie IINieuws-15juli-15. Het
Harvard SIB lab is actief, gericht op overheden: SIBlab
Harvard.edu
IMPACT OPSCHALING
Groene
obligaties kennen geen
incentive voor meer (milieu)impact. Investeerders kopen een fixed
impact resultaat. Dat
echter wel weer ruimte biedt voor meer groene activiteiten en groene R&D
investeringen, omdat vaak minder rente wordt betaald door de uitgevers.
In
mijn Impact Bijsluiter
voor Beleggingsproducten
model komen Groene obligaties op niveau 4: Dit
beleggingsproduct hecht aan rendement en streeft naar oplossingen
voor wereldwijde bedreigingen. (klimaatverandering)
Social
Impact Bonds komen op
niveau 5 en 6: (5) Dit
beleggingsproduct hecht aan rendement & streeft naar oplossingen
voor basisbehoeften en (6) Dit beleggingsproduct hecht aan kan impact
en kan hiervoor financieel rendement inleveren. Dat
hangt vooral af van de investeerder(s) een chari of overheid kan
lager rendement accepteren (of garant staan) om de
(groei)financiering rond te krijgen.
Het
meelopend kwalitatief onderzoek zal data gaan opleveren over de
gevolgen op lange(re) termijn, dus de preventieve maatschappelijke
besparingen (bijvoorbeeld gezondheidszorg) en verdere ontplooiing van
deelnemers. Ik herhaal hier ook nog even de samenwerking in de keten in de Britse SIB die als extra impact pluspunt beschouwd.
POLITIEK
Het
Climate Bonds Initiative lobbiet druk voor flankerend beleid voor
groene obligaties o.a. in de Europese Unie. Zie IINieuws
15juli15. Er
gebeurt ook van alles in China en India aan ondersteunend en
opschaling voorbereidend werk. Zie
verder Climatebonds.net/policy
(10 punten plan).
Het
VK begon in 2000 al met het stimuleren van social
investing, dat resulteerde o.a.
In Social Impact Bonds en
nog veel meer. Zie IINieuws
1nov14 Dat werk werd
in de zomer van 2013 uitgebreid naar de G8/7 en hierover werd
gerapporteerd in okt/nov 2014. Zie SocialInvestmentTaskforce
en IINieuws okt/nov2014 voor de nationale inventarisaties en
rapporten. De Triodos Bank, was
als EU rapporteur betrokken bij het werk.
Een
in Nederland belangrijke SIB intermediair, SocietyImpact,
is een initiatief van
het Ministerie van Binnenlandse zaken. Op het 1e nationale SIB
congres van de Startfoundation uitte de minister van Financiën
Dijsselbloem per video zijn belangstelling voor SIBs. De ambassadeur
jeugdwerkeloosheid, Mirjam Sterk, was aanwezig en er was een workshop
(voor de) overheid.
In
februari publiceerde de OESO/OECD een rapport Social
Impact Investment: Building the Evidence Base Link: OECD/social-impact-investment
(pdf, 136 pag) Samenvatting IINieuws-1maart15
In
de VS is al veel werk verzet voor (aangepaste)wet- en regelgeving op
niveau van steden, staten en nationaal. NB In de VS heten SIBs vaak
Pay-for-Success bonds. Zie ook SIBlab
Harvard.edu De medewerkers van Instiglio/impact-bonds
komen hier vandaan.
